TechTalk

Root server » TechTalk » FAQ Witgoed » Waterverzachters

Tot verleden jaar werkte ik in een electro weinkel. Wij verkopen talrijke stoomstrijkijzers en luchtbevochtigers. Deze toestellen werken met water. Maar kan om het even welk water gebruikt worden? Is hetw ater van één soort waterverzachter vergelijkbaar met het water van een ander soort verzachter?

Kalk, het probleem

Water bevat kalk. Bij normaal gebruikt speelt kalk geen rol, het zit opgelost in het water in de vorm van calcium bicarbonaat (calciumwaterstofcarbonaat). Als het water boven de 60° verwarmd wordt, wordt calcium bicarbonaat omgezet in onoplosbaar calcium carbonaat.

Ook bij het verdampen van water in luchtbevochtigers blijft er kalk over. Deze reaktie is omkeerbaar: kalk lost heel miniem op in stromend water en zet zich weer af als het water verdampt. Dit verklaart het ontstaan van kalkgrotten met stalagmieten en stalagtieten.

Bij strijkijzers en luchtbevochtigers vormt het kalk een probleem: het zet zich af, waardoor het toestel minder efficient gaat werken en zelfs defekt kan gaan: het stapelt zich op in het electroventiel waardoor het ijzer ofwel blijft stomen ofwel niet meer stoomt. Een boiler vol kalk warmt niet goed meer op omdat het kalk een isolatie vormt tussen het water en de weerstand. Uiteindelijk raakt de weerstand oververhit en is de boiler onbruikbaar. Bij luchtbevochtigers zet het kalk zich neer op het trilplaatje, waardoor de werking ervan verstoord wordt.

Ionenwisselaar

Er bestaan verschillende anti-kalk systemen. Het meest bekende werkt volgens het principe van de ionenwisselaar (een kationenwisselaar om precies te zijn). Calcium-ionen worden verwisseld met natrium-ionen. Het voordeel? Natriumcarbonaat blijft altijd in oplossing en zet zich niet af als het water verwarmd wordt.

Men herkent een echte waterverzachter (ionenwisselaar) aan het feit dat men regelmatig zout moet toevoegen (gewoon keukenzout in de vorm van dikke pastilles die gecontroleerd oplossen). Een ionenwisselaar moet regelmatig geregenereerd worden (dit gebeurt doorgaans automatisch). Er loopt een geconcentreerde zoutoplossing door de filter, waardoor de calcium-ionen opnieuw vervangen worden door natrium ionen. Deze oplossing wordt dan afgevoerd (meerverbruik ongeveer 10%)

Een ionenwisselaar is ideaal als het water in een boiler (badkamer en keuken) gebruikt zal worden (het water blijft stromen en wordt nooit stoom).

Voor andere toepassingen is water uit de ionenwisselaar ongeschikt. Bij alle toepassingen waarbij het water gekookt wordt of verdampt (stoomstrijkijzer, luchtbevochtiger) blijft er natriumcarbonaat over in het water. Natriumcarbonaat zet zich ook neer op de wanden van de boiler of waterreservoir want het kan niet verdampen samen met het water.

Waterfilters

Bij sommige filters kan je de korrels gemakkelijk vervangen zodat je de volledige reservoir niet moet vervangen. Het granulaat verandert van kleur: van blauw naar orange als de filter uitgeput is.

Waterfilters verwijderen ionen uit het water. Voor water dat gekookt wordt (stoomstrijkijzer) of volledig verdampt (luchtbevochtiger) is dit een mogelijke oplossing. Waterfilters werken met een cartridge die regelmatig vervangen moet worden. Gezuiverd water is eveneens ideaal voor het maken van koffie: er zit nagenoeg geen kalk meer in het water dat zich in de boiler kan afzetten. Kalk in het water werkt ook de extractie van de koffiearoma's tegen: daarom smaakt koffie bereid met water uit de waterfilter veel lekkerder.

Het werkingsprincipe van de waterfilter is niet vergelijkbaar met dat van een ionenwisselaar. U kan de waterfilter dus niet regenereren met zout! Een waterfilter wordt soms "carbonaatfilter" genoemd. Calcium ionen worden vervangen door waterstof ionen en het ontstane waterstofcarbonaat (koolzuur) is onschuldig voor strijksystemen en waterverdampers.

De waterfilter bestaat uit korrels. Bij sommige systemen verkleuren de korrels wanneer de aktieve stoffen opgebruikt zijn; dit is het beste systeem om u te verwittigen dat de filter vervangen moet worden. Filters die consumptiewater verwerken (Brita) zijn ook uitgerust met een aktieve koolstof filter om geurtjes op te vangen. Een koolstoffilter is niet nodig voor water dat in de strijkijzer moet.

Opgelet! In sommige luchtbevochtigers zit er ook een capsule of een staaf die op de anti-kalk waterfilter lijkt! Dit is echter geen anti-kalk filter, maar een zilver-filter. Colloïdaal zilver voorkomt algengroei en doodt bacterieën. Een zilver-filter heeft geen invloed op de hoeveelheid kalk in het water: een waterfilter blijft aangewezen als het water veel kalk bevat. In sommige filterpatronen (bijvoorbeeld Brita) zit er eveneens een kleine hoeveelheid zilver dat bacteriostatisch werkt.

Additieven

Bij de stoomgeneratoren van Polti werd vroeger aangeraden een speciaal produkt in het water van de boiler te gieten. Deze licht-bruine oplossing bevat ijzertannaat dat zich aan het kalk in het water gaat binden en verhinderen dat het zich neerzet als harde kalksteen. Het is nu wel belangrijk om regelmatig de boiler grondig te spoelen met lauw water om de bruine smurrie te verwijderen.

Bij stoomgeneratoren met een pompsysteem mag er geen additief gebruikt worden. Overigens is het gebruik van additieven zoals ijzertannaat niet meer nodig bij generatoren met een inox boiler: kalk zet zich niet meer vast en het volstaat de boiler regelmatig te spoelen. Dergelijke additieven zijn nu bijna volledig van de markt verdwenen.

Gedemineraliseerd water

Gedemineraliseerd water is water dat ontdaan wordt van alle mineralen (door inverse osmose of destillatie). Tegenwoordig gebruikt men enkel nog inverse osmose. Bij filtratie door een waterfilter wordt slechts een gedeelte van de mineralen werwijderd en bij behandeling met een ionenwisselaar worden enkel calcium-ionen omgeruild door natrium-ionen. Gedemineraliseerd water smaakt slecht door de afwezigheid van alle zouten. Het is "doods" water.

Gedemineraliseerd water is uitermate geschikt voor luchtbevochtigers. Bij strijkijzers wordt er aangeraden een gedeelte kraantjeswater te blijven gebruiken: zuiver gedemineraliseerd water is te "zuur" en tast de wanden van de boiler aan (vooral aluminium-boilers hebben daar last van, zie foto onderaan). Een beetje kalk (kraantjeswater) maakt het water alkalisch (het tegengestelde van zuur) en bevordert een stabiele stoomproduktie.

Alternatieven

Er bestaan zogenaamde magnetische anti-kalksystemen. Ik ga mij niet uitspreken of een dergelijk systeem effektief is of niet. Feit is dat het kalk niet verwijderd wordt. Als het water verdampt, blijft er dus kalk over (al dan niet “magnetisch behandeld”). Voor stoomstrijkijzers en luchtbevochtigers is een dergelijk systeem waardeloos.

Het beste systeem

Voor luchtbevochtigers: gedemineraliseerd water of gefilterd water (waterfilter).
Bij gefilterd water (bevat nog mineralen) de reservoir regelmatig spoelen.
Voor stoomstrijkijzers: regelmatig de boiler spoelen om kalkbrokken te spoelen (kalk hecht zich niet goed aan inox boilers, maar als er teveel kalk in het water zit, kan het het electroventiel blokkeren).
Gebruik 100% gefilterd water ofwel afwisselend kraantjeswater en gedemineraliseerd water.
100% gedemineraliseerd water mag u enkel gebruiken indien de boiler uit inox bestaat (aluminiumboilers worden aangetast als het water te "zacht" is).

100% gedemineraliseerd water tast de boiler aan

Publicités - Reklame