Marinebasis Zeebrugge
TechTalk electronica: statische ranging
MBZ
De ranging is het bepalen van de magnetische handtekening van een schip. Magnetische mijnen reageren op de verstoring van het magnetisch veld, en een schip moet zou weinig mogelijk zichtbaar zijn voor magnetische mijnen, zeker mijnenbestrijdingsvaartuigen.
-

-

Er bestaan twee soorten rangings: de dynamische ranging waarbij het schip over een reeks sensoren vaart en de statische ranging waarbij het schip vastgemaakt wordt in een enorme kooi. De dynamische ranging gebeurt doorgaans in Haringvliet voor de nederlandse en belgische schepen.

De foto's rechts tonen de ranging installatie. De magnetische detectoren liggen op de bodem. Het schip ligt nu nog aan de kade om in de correcte configuratie geplaatst worden (met bewapening en munitie, zonder accessoires zoals fitness toestellen en hifi installaties). Tijd ook om de drone uit te laten...

Ranging in Lubeck

De statische ranging gebeurt in de buurt van Lubeck, het moet een plaats zijn met weinig vrachtverkeer op het water. Een containerschip op honderd meter kan de meting totaal verstoren. Het schip wordt in een enorme kooi geplaatst. De bedoeling ervan is het aards magnetisme te onderdrukken, zodat men het permanent magnetisme van het schip kan meten (het eigen, opgebouwd magnetisme). Dit is nuttig om beter de verschillende componenten van de magnetische storing van het schip te bepalen. De sensoren zijn zo gevoelig dat men kan "zien" dat een matroos met een magnetisch geworden moersleutel in het schip rondloopt.

In Haringvliet is het enkel mogelijk de globale magnetische storing van het schip te bepalen en moet men de componenten van de verstoring berekenen. Het is eerder een trial-and-error methode, waarbij de ervaring van de technieker in het meethuis van groot belang is.

Bij de statische ranging is het ook mogelijk om een magnetisch veld te produceren alsof het schip aan de noordpool of in het zuidelijk halfrond zich zou bevinden. Het schip wordt vastgemaakt zodat men ook de propulsie kan testen.

Zoals bij de dynamische ranging wordt de verstoring van het magnetisch veld gemeten door magnetometers op de bodem. Een dynamische ranging komt meer overeen met de werkelijkheid (het schip vaart over een reeks magnetometers), is gemakkelijker uit te voeren, maar nauwkeurige correcties aan het schip uitvoeren zijn minder gemakkelijk. De dynamische ranging wordt daarom vooral als controle gebruikt.

Remanent magnetisme

Het remanent magnetisme is eigen aan het schip en ontstaat vooral tijdens werken aan het schip: als metalen opgewarmd en afgekoeld worden bewaren ze het magnetisch veld van de aarde: het zijn zwakke magneten geworden. Dit eigen magnetisme kan in de loop der jaren veranderen, waardoor het nodig is het schip op regelmatige tijdstippen te controleren, minstens éénmaal na het groot onderhoud.

Dit permanent veld wordt onderdrukt door een omgekeerd veld te produceren door een berekende gelijkstroom in bepaalde compensatielussen te sturen (immunisatie). De stroom is constant en wordt indien nodig aangepast tijdens de ranging. Het schip heeft globale lussen die in de scheepshuid geplaatst worden, maar ook zware stalen machines kunnen een eigen lokale immunisatie krijgen.

Geïnduceerd magnetisme

Het geinduceerd magnetisme ontstaat doordat de metalen delen van het schip meer permeabel zijn dat lucht of water. De veldlijnen van het aards magnetisme worden naar het schip getrokken, en dit geeft een verstoring van het magnetisch veld in de buurt van het schip. Dit veld hangt dus af van het aards magnetisme, die gemeten moet worden om een correctie uit te voeren. De correctie hangt af van de sterkte van het magnetisch veld ter plaatse, maar ook van de inclinatie van het veld, die afhangt van de positie van het schip. Ook het rollen en stampen van het schip speelt een rol. De magnetometer die in de mast gemonteerd staat meet het magnetisch veld volgens de drie dimensies.

Hier ook wordt de magnetische verstoring onderdrukt door een magnetisch veld op te wekken in tegengestelde richting. Er zijn hier ook globale en lokale compensatiespoelen.

De degaussing is ook belangrijk voor militaire schepen zoals duikboten. Duikboten maken minder en minder lawaai en zijn dus veel moeilijker te localiseren. Men kan duikboten echter localiseren door de verstoring van het magnetisch veld die de vaartuigen veroorzaken.

Er bestaan dus ook rangings voor duikboten en andere militaire schepen. Doorgaans bestaan deze schepen uit een enorme hoeveelheid staal. Militaire schepen hebben een degaussing installatie aan boord, maar om een goede immunisatie te bekomen moet het eigen magnetisme van het schip zo sterk mogelijk gereduceerd worden: dit is de deperming.

Publicités - Reklame

-