Mijnenjagers
Deperming (wiping) van schepen
TechTalk
De deperming is het verminderen van het permanent magnetisme van schepen. In de loop van de jaren wordt een schip met veel metaal aan boord (dus vooral militaire schepen) magnetisch ten gevolge van het aards magnetisme.
-

-

Het permanent magnetisme van een schip wordt sterker als het schip in dezelfde positie aan de kade blijft. Om dit effekt te verminderen worden militaire schepen regelmatig gedraait en vermijd men noord-zuid liggingen.

De deperming is het verminderen van het permanent magnetisme van een schip. De handeling moet regelmatig uitgevoerd worden, minstens éénmaal per jaar voor schepen die aktief zijn in gevaarlijke zones.

Deperming is niet hetzelfde als degaussing: bij degaussing gebruikt men een vaste installatie aan boord, maar men kan deperming doen bij schepen die een degaussinginstallatie aan boord hebben. In plaats van de naam deperming gebruikt men soms de naam wiping (wissen van het permanent magnetisch veld van het schip). Er bestaan twee systemen om de deperming uit te voeren.

Bij een systeem worden er spoelen rond het schip geplaatst. Er wordt een zeer hoge stroom door de spoelen gestuurd (wisselspanning) met een gedempte amplitude. Na de handeling (die soms meerdere keren herhaald moet worden) bekomt men een schip met een laag permanent magnetisme. Na de behandeling worden de spoelen verwijderd.

Het betreft dus geen spoelen die vast in het schip opgesteld staan en die tijdens het varen gebruikt worden om de magnetische handtekening van het schip te verminderen (degaussing). Handelsschepen hebben geen degaussinginstallatie, militaire schepen wel. Handelsschepen kunnen tijdelijk uitgerust worden met dergelijke spoelen als ze in gevaarlijk gebied moeten varen (dat werd in de tweede wereldoorlog gedaan).

Tegenwoordig gebeurt de deperming door middel van spoelen die op de bodem gelegd worden. Een relatief kleine spoel produceert een zeer sterk magnetisch veld in een beperkte zone van het schip (rode spoel). Als het schip door de aktieve zone vaart, worden de opeenvolgende zones van het schip gedemagnetiseerd. Hier ook gebruikt men een wisselstroom. De zone van het schip wordt afwesselend in één richting gemagnetiseerd en dan in de andere richting. De amplitude van de magnetisatie daalt als het schip verder vaart. Deze methode is meer doelteffend dan de vorige maar men heeft een vaste installatie nodig.

Aangezien de deperming installatie ook moet kunnen werken in geval van oorlog is de installatie uitgerust met stroomgroepen. Dit is ook het geval als de installatie gelegen is in een afgelegen gebied, om de electriciteitsvoorziening van de regio niet te overbelasten.

Het is niet mogelijk het geïnduceerd magnetisme van een schip te verminderen met deze methode, maar men kan een permanent veld in het schip creëren zodat de invloed van het geïnduceerd magnetisme beperkt kan worden. Daarom heeft de installatie ook grotere spoelen die die een constant veld produceren (groene spoelen). Deze spoelen worden ook gebruikt om een veld op te wekken om het aards magnetisme tegen te werken, zodat de deperming optimaal is. De handeling is niet perfekt, maar voldoende voor de schepen die geen mijnenbestrijdingsvaartuigen zijn. Deze schepen varen enkel in zones die vooraf gecontroleerd zijn geweest.

Na de handeling vaart het schip opnieuw over de plaats en meten sensoren de magnetische handtekening van het schip. Men kan zo meten of het schip aan de normen beantwoordt, en dit in normale omstandigheden. Indien nodig wordt de deperming opnieuw uitgevoerd.

De spoelen kunnen ook een lanzaam veranderende magnetisch veld opwekken en zo het deinen en rollen van het schip na te bootsen. Door het veranderlijk magnetisch veld zijn alle geleidende delen van het schip onderhevig aan foucaultstromen, en deze stromen kunnen door magnetische mijnen gedetecteerd worden. Het schip moet op een speciale manier gebouwd worden om geleidende lussen tegen te gaan. Metalen trappen en ladders zijn bijvoorbeeld uitgerust met geïsoleerde treden.

Deperming wordt uitgevoerd op schepen die veel magnetisch materiaal aan boord hebben (militaire vaartuigen). Mijnenbestrijdingsvaartuigen die zo weinig magnetisch materiaal aan boord hebben moeten niet gedepermed worden. Alle militaire vaartuigen hebben een degaussing installatie aan boord, maar die is niet in staat het schip voldoende te beveiligen. Door op regelmatige tijdstippen een deperming operatie uit te voeren wordt het werk van de degaussing installatie verlicht en kan het schip beter beveiligd worden tegen magnetische mijnen.

De degaussing installatie aan boord van het schip vermindert de magnetische verstoring van het schip. Als de installatie aktief is, dan moet een mijn veel dichter bij het schip komen om het schip te kunnen detecteren, men spreekt bijvoorbeeld van een afstand van 9 meter voor een goed beveiligd schip. Daardoor kan de mijn gedetecteerd worden door de sonarinstallatie van het schip vooralleer de mijn het schip kan detecteren. Als de degaussinginstallatie uitgeschekald is, dan kan de mijn het schip op een veel grotere afstand detecteren, bijvoorbeeld 30 meter.

Ook onderzeeërs moeten een deperming ondergaan. Militaire schepen hebben doorgaans veel magnetisch materiaal aan boord die de neiging heeft magnetisch te worden. Door de deperming wordt de magnetisatie ongedaan gemaakt en kan de degaussing installatie veel efficienter werken.

Publicités - Reklame

-