De lampenradio's hadden een transfo met verschillende aftakkingen, om zo het toestel op verschillende netten te laten werken. De frekwentie was al lang gestandardiseerd (50Hz), maar niet de spanning! Een motor-generator combinatie levert gelijkspanning op basis van wisselspanning Bepaalde multimeters kunnen niet enkel de spanning, de stroom en de weerstand meten, maar ook de arbeidsfactor en de crestfactor.

De pagina's op dit deel van de site zijn ondertussen zo talrijk geworden dat een sitemap electriciteit nodig is geworden.

Spanning, stroom, vermogen en weerstand

De basis van electriciteit wordt hier uitgelegd met een batterij, een weerstand en twee geleiders. We geven hier geen formules, maar zonder de basisbegrippen die hier uitgelegd worden kan je niet begrijpen hoe electriciteit werkt.

Op deze pagina (andere site) worden de verschillende eenheden (volt, watt, ampère,...) uitgelegd.

Electriciteitsmeter en stroomtransfo

De mechanische electriciteitsmeter werd meer dan 100 jaar geleden uitgevonden en wordt nog steeds gebruikt. Tegenwoordig gaat men over op electronische meters die ook het blindvermogen en het vermogen per fase meten.

Met een stroomtransfo kan men de stroom die door een geleider loopt omzetten naar een veel lagere stroom die daarbij ook nog galvanisch gescheiden is.

Electrische verliezen en aardlekzekeringen

De verliesstroomzekering meet het verlies in een electrische installatie en verbreekt de kring als de verliezen groter zijn dan een bepaalde waarde.

Internationaal gebruik

Kan een europees toestel in Amerika gebruikt worden? Of kan ik een toestel uit Amerika importeren? Men moet rekening houden met twee aspecten: de frekwentie en de netspanning.

De oorlog der stromen

Gelijkspanning of wisselspanning? Het heeft jaren geduurd voor men gekozen heeft voor wisselspanning. Wisselspanning heeft talrijke voordelen, maar brengt ook zijn eigen complicaties mee. Tegenwoordig gebruikt men opnieuw gelijkspanning om electriciteit over lange afstanden te vervoeren.

Wisselspanning

Tegenwoordig wordt electriciteit verdeeld onder de vorm van wisselspanning. We hebben zowel monofasige netten als driefasige netten (en in Amerika zelfs nog andere soorten netten).

Op een triphasé-aansluiting zit er zowel 220V als 380V (tegenwoordig 230 en 400V). Dat zullen de residentieele klanten (op 220V) wel gemerkt hebben als "de neutre" in de straat weggevallen is (of als de electricien de neutre lossgelegd heeft in de meterkast). Deze eigenschap van triphasé is zowel een voordeel (zowel 220V als 380V door dezelfde kabels) als een nadeel (380V op toestellen gemaakt voor 220V).

Motoren

De meeste motoren worden met wisselspanning gevoed. De snelheidsregelaars werken enkel met wisselspanning en worden gebruikt voor universele motoren maar vooral voor asynchrone motoren. Ze kunnen zelfs een driefasige motor laten werken op een monofasig net..

Stroomproductie

We bespreken de kleine generatoren voor particulier gebruik tot de grote groepen die als noodgenerator gebruikt worden in de industrie.

Er gaat veel aandacht naar de manier van aansluiten. Vanaf een bepaald vermogen leveren de generatoren enkel een driefasige spanning (de generator loopt soepeler omdat de belasting constant is, wat niet het geval is met een monofasige spanning). Maar het is mogelijk monofasige gebruikers aan te sluiten op een driefasige generator. De verschillende mogelijkheden worden hier uitgelegd.

Als een noodgenerator stroom moet leveren aan een buurt wegens werken in de straat, dan moet men rekenen op 200kW/100 gezinnen. Niet iedereen doet simultaan de was (2.2kW), zet de electrische badkamerverwarming (2kW) gelijktijdig aan of kookt electrisch (1.8kW + 1.5kW). Gemiddeld moet de generator een vermogen van 50kW leveren met pieken tot 200kW.