Naast monophasé en triphasé bestaat er ook bi- en diphasé |
-
Monophasé is eenvoudig uit te leggen: twee stroomgeleiders die wisselspanning voeren. Monophasé wordt gebruikt voor kleine en gemiddelde verbruikers. Je hebt altijd twee geleiders nodig om stroom te voeren; In het begin van de electrificatie heeft men een korte tijd één enkele geleider gebruikt, de retourleiding was dan de aarde maar dit voldeed enkel voor zeer lage stromen (telegrafie)
Biphasé Men kan gemakkelijk biphasé maken vanaf monophasé door een transfo met middenaftakking aan het secundair te gebruiken (zie afbeelding). Biphasé wordt in de Verenigde Staten gebruikt (waar het split phase genoemd wordt) om zowel 120 als 240V ter beschikking te stellen aan de gebruikers, namelijk 120V tussen "+" en neutre (en tussen "-" en neutre), en 240V tussen "+" en "-". Aan het begin van de electrificatie, toen er nog met gelijkspanning geëxperimenteerd werd, waren bepaalde netten “sort of” biphasé: +110V, 0V, en -110V (gelijkspanning). De bedoeling was hier ook om twee spanningen te hebben, 110V voor de kleine verbruikers (verlichting) en 220V voor de grotere gebruikers (motoren). In tegenstelling met wisselspanning kon gelijkspanning niet getransformeerd worden. Bifasige wisselspanning wordt tegenwoordig opnieuw gebruikt, maar dan voor een moderne toepassing, namelijk voor de voeding van de hogesnelheidstrein op bepaalde lijnen. Daardoor kan men meer vermogen aan de treinstellen leveren zonder de voedingsspanning te verhogen.
Diphasé De figuur toont ons hoe een difasige spanning gemaakt wordt: met wikkelingen die 90° verschoven zijn ten opzichte van elkaar. Soms gebruikt men slechts drie sleepringen (één is gemeenschappelijk aan beide windingen). Het identificatieplaatje van een oude difasige motor Een asynchrone motor heeft een draaiveld nodig en moet dus gevoed worden met triphasé of diphasé. Met het monofasig net kan men diphasé produceren door een condensator in serie te plaatsen op één van de fasen. Daardoor loopt de stroom ongeveer 90° voor op de stroom door de hoofdwikkeling (dit lukt zelfs in beperkte mate voor echte driefasige motoren: zie Steinmetz aansluiting). De schakeling met condensator is enkel geschikt voor motoren met een beperkt vermogen (tot een paar kW). Voor hogere vermogens (waarbij men eigenlijk aangewezen is op het driefasig electriciteitsnet) moet men een Scott transformator gebruiken. Difasige motoren hebben een lager rendement en worden best vervangen door echte driefasige motoren. Een resolver levert een difasige spanning als mate voor de hoekverdraaing in de industrie, de luchtvaart en alle sectoren waar een hoge betrouwbaarheid noodzakelijk is.
Triphasé
Hexaphasé
Gelijkspanning Er zijn heelwat processen die gelijkspanning nodig hebben: electronische toestellen, laadstations voor electrische auto's, de sturing van motoren met een frekwentieregelaars (VFD of variable frequency drive), radio- en televisiezenders, radartorens,... |
Publicités - Reklame