Een klant komt binnen met een computer: hij kan niet meer surfen. Ofwel werkt het draadloos internet niet meer, ofwel is de anti-virus de schuldige, nooit de computer zelf. Vaak is de enige oplossing windows opnieuw te installeren (ja dàt onooglijk schakelaartje staat wel degelijk aan).

Windows is zo complex geworden, dat je wel verplicht bent alles opnieuw te installeren bij problemen. De verschillende onderdelen zijn zo in elkaar ingeweven en afhankelijk van elkaar, dat als je probleem hebt met één component, de rest ook niet meer werkt.

Ik moest een restore van een notebook doen (harde schijf gecrasht). De klant had keurig 6 restore DVD's gebrand, wat een zeldzaamheid is (had hem meer dan een halve dag gekost). Helaas, de ingebouwde optische drive werkt niet meer. Geen probleem, ik heb een externe DVD brander met USB aansluiting. De notebook start keurig op via USB, maar windows weigert te installeren via USB!

De herinstallatie vanaf deze DVD's duurt niet minder dan 5 uur! (ik heb een DVD lezer uit een andere computer gehaald) Eerst wordt windows geïnstalleerd (dit gaat redelijk vlot: 30 minuten), dan wordt alle rommel eigen aan de fabrikant bijgesmeten. Uren aan een stuk zit het programma FBI GUI (File Based Installer Graphical User Interface) te draaien. Probeer zeker niet tussen te komen (bijvoorbeeld door de schermresolutie aan te passen of al beginnen te werken): na die 5 uur geeft de FBI aan dat de installatie niet correct verlopen is en alles wordt zonder mededeling gewist. Wat je in die 5 uur gedaan hebt ben je dus verloren. De FBI halverwege afsluiten is ook geen goed idee, want dan zit je met een half werkend systeem: de echt nodige stukken zoals draadloos internet worden pas op het allerlaatste geïnstalleerd!

Waarom computers zonder herstelschijven verkocht worden is ondertussen duidelijk: niemand maakt restore DVD's aan, dus ofwel verdient de fabrikant aan de restore DVD's (indien de klant deze bestelt), ofwel verdient de fabrikant op de aankoop van een nieuwe (nog tragere) computer.

Aan herstelschijven die bij de computer geleverd zijn verdient de fabrikant niets, in tegendeel: 6 schijfjes minimum zijn er nodig! Service bestaat niet in het woordenboek van de computerfabrikant. Met “dienst na-verkoop” bedoelen de fabrikanten ambetante pop-ups om de klant te herinneren om online printercartridges van HP te kopen, om een dure back-up oplossing te gebruiken, om een nog duurdere anti-virus te installeren,...

20 jaar geleden kon je windows doen crashen door je muis continu te bewegen tijdens de opstart. Dit was de tijd van de computers die eigenlijk niet geschikt waren om windows te draaien. De computers konden de interrupts niet snel genoeg verwerken. De muispointer begon in schokjes te bewegen op het scherm, en dan plots: BSOD, interrupt stack overflow.

Tegenwoordig moet je zelfs niet meer je muis bewegen om je windows computer te doen vastlopen. Nu zijn het niet meer de computers die niet geschikt zijn om windows te draaien, maar windows die niet kan draaien op iets dat trager is dan een Cray supercomputer.

Computerfabrikanten weten ondertussen ook dat windows niet van de snelste is, en geven de mogelijkheid snel(ler) te booten indien je enkel de basisfunkties nodig hebt (mail en surf). Windows zelf wordt in dit geval niet opgestart. Dertig jaar geleden hadden we ook al zoiets met de Tandy computer: de basisprogramma's die op ROM zaten...

De gebruiker was ook die ambetante windows pop-ups beu: "u heeft geen anti-virus!", "meldt u aan bij msn!", "registreer uw computer nu bij HP",... Zowel windows als de computerfabrikant hebben duizenden nutteloze programma's die automatisch opstarten (en nooit gebruikt worden, maar enkel voor overlast zorgen: internet explorer accelerators, remote procedure call, dot-net, reklame voor nog meer rommel van de fabrikant,...) Vaak zijn deze services zodanig in windows geïntegreerd, dat bepaalde programma's er van uit gaan dat ze beschikbaar zijn en niet willen werken zonder. Je moet regelmatig de dot-net framework updaten, maar om versie-conflicten tussen de updates te vermijden worden alle dot-net versies naast elkaar opgeslagen. Als je weet dat een dot-net framework ongeveer 1 gigabyte groot is, dan weet je waarom je harde schijf zo snel vol geraakt!

Vaak komen er computers in herstelling "de boxen maken een krakend geluid". Ik start linux met een USB stick en een paar seconden later heb ik het verdict: niets mis met de luidsprekers: het is gewoon windows die de processoren zodanig bezig houden dat de quad core megaspeed hyperthreading watergekoelde overgeklokte superprocessoren geen tijd hebben om de mp-3 te decoderen. De eerste screendump is het bewijs: windows zit nu al 2 minuten 100% rekenkracht te gebruiken (voor wat? Geen idee: taskmanager durft blijkbaar de schuldige niet aanduiden). Windows gebruikt daarbij 1.29GB, terwijl er eigenlijk nog niets opgestart is... Het duurde trouwens meer dan 5 minuten om de screendump te maken en via webmail te versturen.

Linux (op dezelfde computer) daartegenover gebruikt maar een memory footprint van 234MB (5 keer minder) en belast de processor maar op 7.5% gemiddeld (Nautilus en Empathy aktief, dat is de file browser en messenger). De screendump was in minder dan 5 seconden klaar en het versturen via webmail gebeurde eveneens in een paar seconden: het typen van m'n email adres nam de meeste tijd in beslag!

Nog een probleem van microsoft zijn de talrijke updates. De installatie duurt een eeuwigheid (tegen dat de updates geïnstalleerd zijn is de waarborg op je nieuwe comuter verlopen). Het begint bij het afsluiten: in plaats van normaal af te sluiten begint windows zijn updates te installeren. Pas een 10-tal minuten later wordt de computer effektief uitgeschakeld. En bij de volgende opstart beginnen de ergenissen opnieuw: de geïnstalleerde updates moeten blijkbaar verder geïntegreerd worden (wat opnieuw een half uur duurt bij mooi weer, en talrijke her-opstarts van de computer vraagt). Vaag het niet om uit ergernis de computer ongevraagd uit te schakelen: voorgoed zit de computer vast in een eindeloze programmatorische Möbiusring. Enkel een volledige systeemherstel kan de band doorknippen.

De oplossing, je had het al kunnen raden: ik heb Ubuntu geïnstalleerd.