Luidsprekers
Voorversterker met RIAA correctie
RIAA
Root server » TechTalk » FAQ bruingoed » Audio » RIAA correctie
Een voorversterker met RIAA correctie voor een platenspeler met MM pick up (moving magnet). Het signaal kan naar een versterker gestuurd worden die geen Phono ingang heeft.
-

-

Platenspelers maken een comeback, maar heb je een geschikte voorversterker om het signaal van je MM-element (moving coil, het meest voorkomende type) naar de versterkeringang te sturen?

Het signaal van het element is slechts een paar millivolt, terwijl een versterkeringang ongeveer 750mV nodig heeft. Bovendien moet het signaal van de pick up worden gecorrigeerd volgens een vrij specifieke curve. De beschrijving van de RIAA-equalisatie is te vinden op de pagina over buizenversterkers. Deze pagina is in feite een vervolg op dit artikel.

Als je een recente platenspeler koopt, heeft deze waarschijnlijk een ingebouwde equalizer-voorversterker en misschien zelfs een Bluetooth-uitgang. Maar dit is niet bij alle platenspelers het geval. En veel versterkers hebben geen phono-ingang meer.

Als je het artikel over RIAA-equalizatie hebt gelezen, zul je hebben gezien dat je een equalizer-voorversterker kunt bouwen met vacuümbuizen, maar in dit artikel wil ik je laten zien dat je ook een operationele versterker kunt gebruiken (we slaan de stap van de transistorversterker gewoon over).

RIAA-correctie is nodig om de frequentieresponscurve die tijdens de opname is gebruikt te compenseren. De amplitude van de laagste frequenties wordt verlaagd om de modulatie van de groef te beperken, terwijl de amplitude van de hoogste frequenties wordt verhoogd om de signaal-ruisverhouding tijdens het afspelen te verbeteren.

Tijdens het afspelen moeten de lage frequenties dus worden versterkt en de hoge frequenties worden verzwakt, met een licht plateau bij 1 kHz.

Dit artikel is specifiek ontworpen voor moving magnet (MM) elementen. Kristalelementen kunnen theoretisch worden gebruikt: een kleine versterker is voldoende om de impedantie te verhogen tot 1MΩ, waardoor equalisatie overbodig is (circuit met 1x versterking en zeer hoge ingangsimpedantie).

Net als bij buizenversterkers worden twee operationele versterkers gebruikt, waardoor de benodigde versterking over twee versterkercircuits kan worden verdeeld (wat de signaal-ruisverhouding verbetert).

Merk op dat de ingang is ingesteld op 47kΩ dit is een standaard-waarde. De ingangscondensator moet worden verwijderd; het is een overblijfsel uit het verleden. Het doel van de condensator met lage waarde is om een licht afgestemde circuit rond 20-22 kHz te creëren om de bandbreedte in het hoogfrequentiebereik te vergroten. De waarde van de condensator moet echter worden afgestemd op het type element, wat in de praktijk niet haalbaar is.

Deze condensator kan in de praktijk een zeer nuttig effect hebben: ik heb hem gebruikt in een cassettespeler om de bandbreedte te vergroten en achtergrondruis in het hoogfrequentiebereik te verminderen. Maar als je de eigenschappen van de pick up niet kent, is het beter om geen condensator te gebruiken.

De correctie gebeurt in twee stappen: basversterking in de negatieve feedback van de eerste op-amp, en vervolgens vermindering van de hoge frequenties in het filter tussen de twee op-amps. In alle circuits met aparte equalisatie vindt de basversterking plaats vóór de reductie van de hoge frequenties.

Het is mogelijk om de RIAA-equalisatie in één circuit te integreren, waardoor slechts één op-amp nodig is. In dit geval moet de op-amp een zeer hoge versterking hebben, omdat deze het signaal moet egaliseren (+20 dB), versterken (+40 dB) en een headroom (+10 dB) moet hebben, en dat alles terwijl de lineariteit behouden moet blijven bij deze zeer hoge versterking. Een op-amp van de nieuwste generatie (NE5534) moet worden gebruikt: het circuit werkt ook met een LM833, maar met minder gunstige eigenschappen (hoewel nog steeds meer dan voldoende voor een gemiddelde draaitafel).

Ook hier zien we de aanwezigheid van de condensator aan de ingang; ook hier wordt aangeraden deze te verwijderen.

Het circuit kan worden gebouwd met de egalisatie over twee op-amps. Door een volledig apart correctiecircuit te gebruiken (hetzij in de negatieve terugkoppeling of met een passieve correctie) is een correctie mogelijk waarvan de fout ten opzichte van de ideale curve minder dan 0,1dB bedraagt. Het spreekt voor zich dat een fout van 0,1dB volstrekt onmerkbaar is. Het gebruik van zeer gespecialiseerde op-amp-circuits is overbodig als je een middenklasse draaitafel gebruikt (zoals die aan het begin van de pagina is afgebeeld).

Veel recente draaitafels uit China hebben zeer matige eigenschappen. Het is niet nodig om een voorversterker voor dit type draaitafel te bouwen: dergelijke platenspelers hebben doorgaans een ingebouwde versterker.

Publicités - Reklame

-