Deze harde schijven van 2.5 inch worden in draagbare computers. In tegenstelling met gewone harde schijven hebben deze geen landing zone (de binnenste ongebruikte sporen waar de kop kan landen als de stroom uitgeschakeld wordt), maar wordt de kop verwijderd van de schijf.

Met defragmentatie worden fouten niet direkt vermeden, maar je systeem zal wel sneller worden omdat bestanden aan één stuk geladen worden.

Het defragmentatieprogramma heeft wel als gevolg dat een groot aantal bestanden verplaatst worden. Om ze te kunnen verplaatsen moet het systeem ze eerst kunnen lezen. Door het groot aantal leesoperaties kan het controleprogramma (SMART) zich een goed beeld vormen van de situatie van alle bestanden op de schijf. Zorg er wel voor dat je een SMART-controleprogramma hebt, anders wordt je niet verwittigd van mogelijke kritieke toestanden en is defrag van geen nut om fouten te voorkomen!

Defrag moet je manueel starten in alle windows-versies, behalve de laatsten (Vista en 7). Bij de oudere versies krijg je ook een overzicht hoeveel bestanden er gefragmenteerd zijn. Bij Vista draait het programma zo nu en dan, en zelfs al start je het programma expliciet, dan heb je geen overzicht hoeveel bestanden er gefragmenteerd zijn. Mooie interface, maar totaal nutteloos. Heb ik al gezegd dat ik van Vista braak?

Scandisk is niet in staat logische fouten (=software-fouten) op te lossen (er zit een fout in een programma waardoor bestanden fouten bevatten), en is ook niet in staat hardware fouten op te lossen (sektor onleesbaar). Nochtans is scandisk een nuttig programma, de meeste fouten zijn namelijk struktuur-fouten!

Scandisk draait normaal in read-only mode. Om fouten effectief te corrigeren op een NTFS partitie moet scandisk uitgevoerd worden vooraleer het systeem opgestart is (je kan dit aangeven bij het starten van scandisk); scandisk zal daarom automatisch uitgevoerd worden als windows de volgende keer opgestart wordt omdat de "dirty bit" van de partitie aangezet wordt.

Bij de overzicht zal je nooit slechte sectoren aantreffen. Als er slechte sectoren zijn, dan worden deze namelijk automatisch door de disk controller ge-remapped naar spare sectoren. Dit gebeurt zonder tussenkomst van het operating system.

Een vergrendelingsmechanisme houd de kop op deze plaats. Voor een draagbare computer is er een dubbele vergrendeling voorzien: een magneetje en een pal dat enkel vrijgegeven wordt als de schijf snel genoeg draait en voldoende luchtverplaatsing creeert om de kop te doen zweven en om de pal weg te duwen. Op de laatste foto zie je goed het uitstekend plaatje dat gebruikt wordt op de kop op te heffen als het van de schijf geduwd wordt.

Voor deze fase heb je absoluut een tweede computer nodig om de harde schijf te lezen. Je tweede computer moet compatibel zijn: een oude computer met windows98 is niet in staat NTFS partities te lezen. Kies een PC uit die voldoende schijfruimte over heeft.
Sluit de harde schijf als secondary master (je kan gerust je CD/DVD brander loskoppelen). Kopieer alle bestanden met de opdracht

XCOPY d: c:\copie /H /S /C /K /O

(we veronderstellen dat d de te redden partitie op de defekte schijf is en c:\copie de nieuwe directory waar de bestanden moeten komen).
/H zorgt ervoor dat alle hidden en systeemfiles ook gecopieerd worden. Deze optie is minder nodig als je enkel databestanden wilt overzetten.
/S copieer ook de subdirectories.
/C ga door met het volgend bestand als er een fout optreed. Wij willen niet dat de opdracht afgebroken wordt.
/K zet ook de attributen over (hidden, read only, system). Niet nodig voor databestanden.
/O zet ook de eigendomsrechten over. Meestal niet nodig.

Voer nu een chkdsk /f uit op de defekte schijf. Daarmee instrueer je windows de schijf te controleren en te herstellen. Het is het proberen waard: als de schade niet te ernstig is, kan chkdsk door herhaaldelijk de sporen te lezen misschien toch onleesbare informatie lezen. In de meeste gevallen zal dit echter niet veel helpen en zal chkdsk geen verbetering brengen, maar het is het proberen waard als de bestanden belangrijk zijn. Baat het niet, dan schaadt het niet, want wat er gered kon worden is reeds gecopieerd. Als chkdsk met success afgesloten is, dan kan je opnieuw de bestanden overzetten met XCOPY, bijvoorbeeld naar c:\copie2

De eerste XCOPY zorgde ervoor dat er zoveel mogelijk bestanden overgezet worden zolang de schijf nog werkt. De CHKDSK opdracht probeert de andere bestanden te redden, maar het kan ook averechts werken en de schade nog groter maken. Geen nood echter, want je hebt reeds een vorige copie. Als CHKDSK toch gelukt is, dan kan je met de tweede XCOPY de herwonnen bestanden alsnog overzetten.

Heb je een copie gemaakt voordat er schade aan de bestanden was (door de SMART-status in de gaten te houden en op tijd een copie te maken), dan nog is de nieuwe schijf niet bootable.

De gemakkelijkste manier om een bootable schijf te hebben en door de originele schijf te clonen (bijvoorbeeld met Acronis True Image), dit kan je natuurlijk enkel doen als de schijf nog correct werkte en er geen fouten aanwezig waren. Van al mijn computers heb ik een "bootable image" staan: zo kan ik heel snel een terug werkende computer hebben.

Om de partitie manueel bootable te maken moet je de inhoud van de oude schijf overhevelen naar een primaire aktieve partitie. Vaak is het nodig om het operating system volledig opnieuw te installeren. Bij de herinstallatie zal windows de oude, reeds gecopieerde databestanden niet wissen als je met een retail-versie van windows werkt (lukt meestal niet met een OEM-versie).

Mijn raad is dan ook: windows opnieuw installeren op een nieuwe schijf, en dan achteraf de bestanden die gered zijn in een vorig stadium overzetten. Programma's dat je achteraf geinstalleerd hebt zal je opnieuw moeten installeren. Deze "clean install" heeft als voordeel dat je met een schone lei begint (met een propere registry): windows zal stabieler werken.

Gelukkig heeft windows een tweede copie van de registry. Hier heb je ook een tweede werkende computer nodig waaraan je de schijf moet aansluiten (werken met de recovery console is een hel, zelfs voor iemand die jaren en jaren met een DOS prompt gewerkt heeft).

De copie zit in windows/repair en het zijn de bestanden default ntuser.dat sam security software en system dat je moet overzetten naar windows/system32/config. Maak een copie van de oude config-bestanden (totaal nutteloos, maar dat wordt door den bill aangeraden), en zet dan alles van de repair-directory over naar de config-directory. Hoeveel systemen heb ik zo niet kunnen herstellen!