1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16

De stem van de gidsen reikt ver in de lange gangen en de gidsen proberen elkaar te vermijden. Het is mogelijk dat als er een gids in een zaal aanwezig is, die zal overgeslagen wordt (zelfs met een paar overgeslagen plaatsen duurt de rondleiding ongeveer 2 uur). De rondleiding met gids kan je niet garanderen dat je alles gezien zal hebben.

Geen tijd om onderweg te treuzelen want er zijn kilometers gangen. In die tijd was dit de grootste fort ter wereld. Het fort werd beschouwd als onneembaar.

Foto 1:
Het fort heeft drie niveau's op een afstand van 25 meter van elkaar. het fort werd gegraven in kalksteen in het plateau van Caestert zodat de werken snel konden gebeuren, in minder dan 3 jaar was men klaar met de ruwbouw.

De gangen werden door personneel van de nabijgelegen steenkoolmijnen gegraven en met beton verstevigd. Testen hadden uitgewezen dat beton een voldoende bescherming bood. Enkel de bunkers die gedeeltelijk buiten stonden werden in gewapend beton gebouwd.

Foto 2:
De volledige oppervlakte van het fort wordt niet gebruikt: de onderste verdieping is een caserne met eetzaal, douches, stroomgroepen, slaapplaatsen en opslagruimtes. De infirmerie en een operatiekwartier zijn op het middenniveau gelegen. De soldaten bleven echter meestal op hun aangewezen plaats aan de kanonnen of uitkijkposten en konden daar uitrusten op houten banken.

Het gangenstelsel is op het middenniveau gelegen. De bunkers rondom het fort zijn op dit niveau gelegen en hebben zicht op de volledige regio. De kanonnen in deze bunkers kunnen alle vijandelijke voertuigen die het fort naderen treffen.

De koepels en een aantal kanonnen zijn op het hoogste niveau gelegen. Je kan de koepels bereiken via de tunnels.

Foto 3, 4 en 5:
De ondcerofficieren en officieren logeerden op het onderste niveau, de majoor had een eigen bureau.

Het fort was in overdruk zodat het garnizoen een gasaanval kon overleven. De luchtinlaten waren aan de kant van het Albertkanaal gelegen, halverwege de doorsteek van Caestert zodat het gebruik van gifgas geen gevolg zou hebben voor het fort. Er waren ook filterinstallaties met verwisselbare patronen zodat het fort 24 uur veilig kon blijven opereren.

Ten tijden van de duitse invasie waren de militairen mensen die gemobiliseerd waren of hun legerdienst moesten doen. Er was ook burgerpersonneel aanwezig. De groep die toen aanwezig was was pas enkele dage eerder aangekomen en was niet goed op de hoogte van de structuur van het fort.

De militaires die in de buurt gecaserneerd waren werden in allerheil opgeroepen. maar in plaats van echt te helpen met de verdediging van het fort hebben ze vooral verhalen verteld hoe de situatie buiten het fort was: platgebombardeerde huizen, overal duitse soldaten,... Dit was niet goed voor het moraal van de troepen in het fort en de overheid had beter de militairen buiten het fort gehouden..

De meeste bunkers hebben geen direct zicht op de omgeving en moeten gestuurd worden vanaf observatieposten die in de omgeving geplaatst zijn en die de correcties kunnen doorgeven. Maar de verbindingen waren gerealiseerd met luchtleidingen. Het eerste wat de duitse troepen gedaan hebben, dat waren de telefoondraden doorknippen, en het fort was bijna volledig blind.

De aanvallen met een nieuw soort munbitie hebben veel schade aangericht, de interne verbindingen en de stroomvoorziening werden verstoord, zodat een deel van het fort in het duister zat. Er was blijkbaar geen noodverlichting voorzien.

Foto 6:
Het voordeel van kanonnen in heet fort te hebben, is dat ze stevig verankerd zijn in het gewapend beton. Eenmaal dat het doel aangegeven is kan ieder obus zijn doel bereiken want het kanon beweegt niet door de terugslag. Maar de kanonnen werden nooit gestest met echte munitie, want men wou niet het risico lopen dat er huizen beschadigd zouden geraken. Veldartillerie kan nooit zo nauwkeurig werken, want door de terugslag beweegt het kanon. In theorie waren de kanonnen van het fort van zeer goede kwaliteit.

De kanonnen die in de koepels geplaats waren, waren minder efficient. Het systeem om het kanon naar boven te brengen was traag en weinig betrouwbaar en men moest de obussen en koelwater aanvoeren via de goederenliften.

In het algemeen was het fort goed ontworpen en fouten uit het verleden zijn gecorrigeerd geweest. Munitie wordt daarom in de onderste laag van het fort opgeslagen (een ander fort werd volledig opgeblazen tijdens wereldoorlog I toen een obus het munitiedepot raakte). Maar dit betekent ook dat de munitie permanent aangevoerd moet worden naar de bunker als er geschoten wordt. De munitie wordt in de bunbker zelf aktief gemaakt door de ontsteker te plaatsen.

De verschillende delen van het fort waren verspreid over een groot gebied zodat de inname van een bunker niet betekende dat het volledig fort verloren was (wat wel gebeurde in WO I). Iedere bunker had twee zware stalen deuren (10cm dikte), maar dit bleek onvoldoende voor de holleladingen. In één van de bunkers ziet men de gevolgen van de holle lading: één deur is volledig verdwenen en de tweede deur is kromgetrokken.

Foto 7:
Het onderste niveau is het gele niveau, die de militaire caserne met het wachtlokaal (bunker) aan de ingang. Je bereikt het fort via dit niveau.

Het rode gedeelte is het middenniveau, te bereiken via een grote trap (25 meter) maar er is ook een lift (enkel voor officieren) en een goederenlift.

De groene delen zijn de bunkers die rondom het fort gelegen zijn (midden niveau en hoogste niveau) en de koepels die op het plateau gelegen zijn. Er is een trap rond iedere goederenlift om van het midden niveau naar het boven niveau te gaan (verschil van ongeveer 30m).

Foto 8:
Het bereik van de verschillende kanons. Het azimuth van de kanonnen in de bunkers is eerder beperkt, maar de bruggen over het Albertkanaal zijn goed bereikbaar (Kanne, Vroenhoven en Veldwezelt). Maar de telefoonverbindingen waren onbetrouwbaar en de duitsers hebben twee van de drie bruggen kunnen innemen en verder gebruiken.

De kanonnen in de koepels zijn niet beperkt wat de azimuth betreft, maar ze werden snel onbruikbaar gemaakt door de duitse soldaten die op het plateau van het fort geland zijn.

Foto 9:
De zweefvliegruigen zijn in de nacht van 10 mei geland. De bewakers hebben geen alarm gegeven, ze dachten dat het engelse vliegtuigen waren die motorpech hadden. Toen ze hun fout inzagen was het al te laat.

De volledige scene van de landing en de aanval op de koepels werd enkele dagen later opnieuw uitgevoerd, maar nu met een filmploeg erbij. Het was een ongelofelijke reklame voor het duitse leger. De duitsers hadden geen instagram of tiktok, maar de deelden gingen de wereld rond.

Foto 10:
Het fort is gelegen in het plateau van Caestert en de temperatuur bedraagt permanent ongeveer 10°. Er is een stookketel (origineel, niet meer in gebruik) die warm water voorzag voor de douches en de centrale verwarming.

Tegenwoordig is er een moderne centrale verwarming die permanent werkt om condensatie tegen te gaan.

Foto 11 en 12:
Er zijn 4 stroomgroepen in het fort. het zijn niet meer de originele stroomgroepen, ze werden meegenomen door de duitsers om gebruik te worden in de grotere bunkers van de Atlantikwall.

De stroomgroepen werden na de oorlog vervangen, te zien aan de schakelborden aan de groepen. Een van de stroomgroepen is nog in werkende staat en wordt regelmatig opgestart. Na de oorlog werd het fort eerst als opslagplaats gebruikt, maar werd minder en minder gebruikt. Het leger verliet het fort in 1988.

Het fort en de omliggend eterreinen zijn nog steeds eigendom van het leger maar het is een vzw die voor het onderhoud van het fort en het beheer van het museum zorgt.

Foto 13:
De lift tussen het benedenverdiep en de middenetage werd door de officieren gebruikt, of om zwaar materieel te vervoeren. De lift is weer in werkende staat.

Foto 14:
Munitie werd vervoerd via goederenliften, vanaf de middenetage tot aan de schietstanden. Rond de goederenliften zijn er trappen om naar de bunker te gaan.

De goederenlift kon ook met de hand aangedreven worden in geval van stroomonderbreking. Een aantal bunkers hadden manuele goederenliften: de afwerking van het fort wasd nog niet voltooid op 10 mei 1940.

De obussen werden via de goederenlift vervoerd naar de schietstand.

Een ander probleem was het koelwater voor de kanonnen. Er is een waterput in de caserne, maar water kon ook aangevoerd worden via het kanaal. Water wordt ingrote tanks opgeslagen, maar niet alle leidingen waren gelegd en water moest tot aan de kanonnen gebracht worden door kleine verplaatsbare tanks.

Foto 15:
Een waterpomp diende om het water tot aan de kanonnen te brengen, maar er was geen verbinding tussen de watertank op de benedenverdieping en de middenverbinding, zodat het water in speciale karretjes moest vervoerd worden (rechts in beeld).

Foto 16:
Daartegenover was er een volledige centrale verwarming op het benedenverdiep. Tegenwoordig is er een stookketel (niet bereikbaar) om het fort op temperatuur te houden en om vocht te verdrijven.

Het vervolg van het bezoek van het fort van Eben Emael.