België

Het Zeepreventorium

Het Zeepreventorium is een instelling waar kinderen met een chronische ziekte behandeld worden. Het preventorium werd in het interbellum gebouwd. Op deze pagina's wordt de situatie van de streek tijdens de tweede wereldoorlog besproken.

Atlantikwall Raverside

Een van de betere musea over de bunkers van de Atlantikwall, dankzij Prins Karel die zich altijd verzet heeft tegen de afbraak van de constructies op zijn domein in Raversijde. Er zijn zowel stukken uit de eerste als de tweede wereldoorlog. Het is zowel een openluchtmuzeum met talrijke wapens die op de originele plaatsen opgesteld staan, maar er is ook een gedeelte in de bunkers zelf.

Kemmelberg

De Commandobunker in de Kemmelberg en het museum van de koude oorlog. Het is een uitzonderlijk museum omdat het een stuk van onze geschiedenis betreft waar weinig over verteld wordt (in onze regio zijn er geen doden gevallen ten gevolge van de koude oorlog). Zeker een bezoek waard, want de originele installaties uit de koude oorlog zijn bewaard gebleven. Er is eveneens een zustermuseum in de toenmalige DDR.

Bunkermuseum Antwerpen

Het museum in Wilrijk is gelegen in een commandobunker van de Duitse strijdkrachten. In het park zijn er nog verschillende bunkers aanwezig, waarvan drie bezocht kunnen worden. De zalen zijn opnieuw ingericht zoals ten tijde van de oorlog.

Bastogne

Het legermuseum aan de Mardasson (Ardennen-offensief) en de Bastogne Barracks.

De oorlog in Zeeuws Vlaanderen

For Freedom: een klein museum in Ramskapelle over de tweede wereldoorlog (en in het bijzonder Operation Switchback).

Het Canada - Poland War Museum is een museum die ingericht is in Adegem nabij Maldegem. De operatie Switchback (het bevrijden van het Nooden van België en Zeews Vlaanderen) begon in deze streek.

Seafront Zeebrugge heeft een zaal over Operatie Noordzee 1944 - 1945 (de bevrijding van de Westerschelde). Het is slechts een deel van het volledig museum.

Nieuwpoort

De duitse troepen vallen België binnen in 1914 maar worden aan de Yzer tegengehouden. De Westhoek zal gedurende gans de oorlog Belgisch grondgebied blijven.

Het fort van Breendonk

Als je deze site bekijkt, dan zou je denken dat een oorlog vooral een technische bezigheid is: radar, hellschreiber, draadloze communicatie, de eerste computers,... Maar de oorlog is vooral veel leed, veel onschuldige slachtoffers, represailles en miserie.

Cabour

Het terrein "Cabour" is een natuurreservaat (enkel toegangkelijk tijdens de rondleidingen) met een klein legermuseum (gratis toegang) en een informatiecentrum over de waterwinning.

Eben Emael (index)

Eben Emael was een formidabel fort. Het kon echter geen weerstand bieden aan de moderne oorlogsvoering met zweefvliegtuigen en tanks. De strijd duurde nauwelijks 24 uur. Tegenwoordig is er een museum en je kan een wandelroute volgen rond het fort.

De panne (tijdelijke tentoonstelling)

Een tijdelijke tentoonstelling in het cultuurhuis van De Panne, met aandacht voor de Belgische Sectie van de Royal Navy, de Operation Dynamo, Operation Jubiléé.De engelse schepen die door de belgen gebruikt werden, de korvette K193 Buttercup en K226 Godetia komen ook aan bod.

France

De bunkers in het noorden van Frankrijk

In Frankrijk zijn de bunkers niet vernietigd in de jaren '70. Men kan er nog veel terugvinden in de duinen. Een aantal van deze bunkers en alle “Sonderbauten” zijn omgebouwd tot musea over de tweede wereldoorlog.

Ieder museum belicht een bepaald aspect van de tweede wereldoorlog: je kan ze dus best allemaal bezoeken: Blockhaus d'Audinghen (Batterie Todt), La Coupole, le Blockhaus d'Eperlecques, de V3-basis in Mimoyecques. Spijtig blijft er niets meer over van de Batterie Lindemann...

Nederland

De tweede wereldoorlog in Nederland

België werd snel bevrijd van de Duitsers: in minder dan een week waren de geällieerde soldaten in Antwerpen. Maar de Duitsers zijn in Nederland gebleven tot de laatste dagen van de oorlog. Enkel de Westerschelde werd bevrijd zodat de schepen tot Antwerpen konden varen (men had dringend een grote haven dicht bij het front nodig).

Het bevrijden van de rest van Nederland was niet prioritair: men wou de duitse strijdkrachten vernietigen door het industriegebied (Ruhr) in te palmen en dan snel door te storen naar Berlijn. Het was belangrijk dat de Russen niet als eerste in Berlijn zouden aankomen.

Nationaal Militair Museum Nederland

Een tentoonstellingsruimte met een paar dure spullen en een park. Veel meer kan ik daarover niet zeggen.

Diverse

De evolutie van de electronica

Een van de technologiesectoren die het snelst gegroid is tijdens de tweede wereldoorlog is zonder twijfel de electronica. De radar werd ontwikkeld tijdens de oorlog, van een onnauwkeurig detectiesysteem dat enkel kon aangeven dat er vliegtuigen in aantocht waren tot complexe volgradars om de canonnen te richten.

Blitzkrieg

De engelse, franse en belgische strijdkrachten keken toe toen Duitsland Polen binnenviel. En toen viel Duitsland Nederland, België en Frankrijk binnen...

Bunkerboekje

Handig bunkerboekje met de lokatie van de overgebleven bunkercomplexen uit de tweede wereldoorlog (Atlantikwall).
Lijst met bunkers in Nederland en België met korte beschrijving en GPS lokatie.

Sinds oktober 2013 werk in in de Marinebasis Zeebrugge.

Een paar technische artikels zijn hier terug te vinden.

Afbeeldingen rechts:
De duitsers hadden bunkers gebouwd langs de franse kust waar de duikboten onderhouden werden (foto uit 1942). Dezelfde basis in Brest wordt tegenwoordig nog steeds gebruikt voor het onderhoud van de mijnenjagers van de Tripartite reeks (classe Eridan).

Duizend bommen en grataten
Op technologisch vlak stonden de duitsers zeer ver aan het begin van de tweede wereldoorlog: ze hadden verschillende electronische hulpmiddelen, maar waren ook bezig met een onderzoek naar kernwapens.

De amerikanen hebben de eerste atoombom (en ook de tweede) op Japan gelanceerd. Maar ook Duitsland was bezig met de ontwikkeling van de atoombom nog voordat de tweede wereldoorlog begonnen was (doe een google op "Leipzig L-IV"). Werner Heisenberg was de voornaamste natuurkundige die hielp met het realiseren van de duitse atoombom.

Om een kernbom te maken moet men voldoende splijtbaar materiaal hebben, maar men moet die ook in hoge concentratie hebben, anders kan de kettingreactie niet starten (uranium bestaat uit verschillende isotopen, die niet allemaal even radioaktief zijn). Om voldoende kernmateriaal te hebben moest uranium verrijkt worden in kweekreactoren, dit zijn reactoren waarin niet-radioactief uranium gebombardeerd wordt met neutronen zodat er splijtbare elementen ontstaat (doorgaans is dat plutonium). Omdat het voor de duitsers niet mogelijk was de juiste isotopen te filteren (daarvoor waren zeer complexe installaties nodig) werd er gewerkt met natuurlijk uranium.

Natuurlijk uranium is echter minder radioaktief en als moderator moet er zwaar water gebruikt worden in plaats van gewoon water (gewoon water slorpt teveel neutronen op). Dit is de reden waarom Duitsland zwaar water nodig had in de tweede wereldoorlog.

Foto links: ontmanteling van een duits kweekreactor in april 1945. Dit was voordat de amerikanen hun atoombom op Japan gelanceerd hebben.

Er zijn echter veel meer stappen nodig om tot een kernbom te komen en Duitsland had de middelen niet, zodat onderzoek stilgelegd werd.

Het verschil tussen Duitsland en Engeland valt nog het meeste op op deze foto, genomen in 1939. Terwijl Duitsland aan een atoombom werkt verwachtten Engeland (en Frankrijk) een loopgravenoorlog zoals in 14-18, geen Blietzkrieg. Dit zijn individuele schuilplaatsen tegen de bommen.