Hoofdindex » Pictures » France » Bunkers » Hoofdkwartier 15. Armee
Départements Nord/Pas de Calais
Bunkers van de tweede wereldoorlog
Tourcoing
-

-

Het werkingsgebied van de 15. Armee liep van Caen in Frankrijk tot de Oosterschelde en omvatte gans België, een deel van Nederland en Frankrijk. Behalve de gebeurlijke bombardementen in de kuststreek was het er relatief rustig. Het was geen frontleger en gekwetste militairen uit het Oostfront werden er naartoe gestuurd om te revalideren. Eenmaal dat de geallieerden voet aan de grond hadden gezet en zich versterkt hadden gebeurde de bevrijding van de streek in sneltempo (behalde enkele versterkte plaatsen aan de kust).


Foto 1:
Er werd communicatieapparatuur geinstalleerd in de verschillende omliggende villa's, waaronder twee Hellschreiber

Zo'n leger moest ergens een hoofdkwartier hebben: het werd Tourcoing in het noorden van Frankrijk, nabij Rijsel. Er werden een paar bunkers gebouwd, maar er werden vooral een aantal grote villa's in de buurt gebruikt. Het hoofdkwartier werd nooit gebombardeerd.

Wat was er vooral aanwezig in zo'n hoofdkwartier? Een uitgebreide telefooncentrale om de verschillende corpsen met elkaar te verbinden. De radio werd enkel gebruikt om contact te leggens als de eenheid niet meer met de telefoon bereikbaar was.

Er was veel telexapparatuur aanwezig, al dan niet gekoppeld aan kodeermachines van Lorenz. Deze machines werden gebruikt om de berichten op hoog niveau te versturen (tussen de generaals onderling) en werd op de teleprinters aangesloten. De meer bekende Enigma werd gebruikt om berichten uit te wisselen op een lager echelon. Hoewel de Engelsen nooit een Lorenz machine gezien hadden, wisten ze de kode ervan te kraken. De Enigma machine daartegenover was al beschikbaar voor de tweede wereldoorlog (hun eigen kodeermachine, Typex genaamd, was gebaseerd op de Enigma).

Zowel de berichten die met de Lorenz als met de Enigma machines gekodeerd waren konden in een paar uur gekraakt worden door de Engelsen. Het verzet kreeg als voornaamste taak de telefoonlijnen te saboteren zodat de Duitsers verplicht waren radio-verbindingen te gebruiken, waardoor al het verkeer binnen een paar uur ontcijferd kon worden. Zo wisten ze bijvoorbeeld dat Hitler in de val was gelopen en geloofde dat de landing in Normandië slechts een afleidingsmaneuver was. Fortitude had gewerkt.


Foto 2:
De eerste buis is een typische militaire buis: het is een glazen buis in een metalen koker. Er is een bevestigingspin (die vaak als electrode diende). De contacten zijn aan de zijkant (waardoor er een betere hoogfrekwente werking mogelijk was) en de buis had een kleine bakelieten uitstulping om die uit zijn houder te trekken.

Radio-verbindingen waren belangrijk, zowel voor de Duitsers als voor de geallieerden. Opdrachten werden door de BBC uitgestuurd in codevorm, het waren de bekende "messages personnels". De betekenis van een aantal van die berichten was gekend, de Duitsers waren dus op de hoogte van de landing, maar ze wisten niet waar dat de landing ging gebeuren.

Het verzet gebruikte radio-apparatuur om met Londen te communiceren. De duitsers probeerden de radiozenders te localiseren dankzij goniometrie (en het lukte vrij gemakkelijk).


Foto 3:
Goniometrie apparatuur om de zenders van het verzet te localiseren

Het is opmerkelijk dat veel van de apparatuur franse opschriften bevatte: de toestellen werden waarschijnlijk bediend door collaborateurs.

Vreemd genoeg werd er geen franse caserne gebruikt voor het hoofdkwartier van het 15de leger, maar een wijk in Tourcoing. De buurt werd afgesloten en een aantal villas werden gebruikt.

De commandobunker is een relatief kleine bunker (in vergelijking met de bunker in Calais), niet veel groter dan een villa. De bunker, met zijn twee meters dikke betonnen muren werd bekleed met rode bakstenen om niet op te vallen. De bunker heeft twee ingangen, die allebei beschermd worden door een mitrailleurpost op het einde van de gang. De antennes konden teruggetrokken worden in de bunker in geval van luchtaanval.

Het museum is gelegen in de commandobunker van het 15de leger en wordt open gehouden door een groep vrijwilligers. Het bevat een grote hoeveelheid communicatieapparatuur, maar is verder eerder bescheiden kwa afmetingen.

Het is in deze bunker dat het bekend bericht dat aangaf dat de landing binnen de 24 uur ging gebeuren ontvangen werd (twee verzen uit een gedicht van Verlaine).

Publicités - Reklame

-