Uurteller
gebaseerd op^de electrochemie
Uurteller
-

-


Een electrochemische uurteller
gebruikt in een studio platenspeler


Indachron (electrochemische uurteller)
van de amerikaanse firma Curtis


Uurteller onder de vorm van een zekering
die gemakkelijk tijdens het onderhoud vervangen kan worden
(of door de particulier terug op nul gezet kan worden)


Zichtbare uurteller in een apparaat

Wie bepaalde gecalibreerde toestellen ooit heeft hersteld zal misschien een vreemde component tegengekomen zijn die een beetje lijkt op een zekering. Het is echter geen zekering, maar een vernuftige urenteller gebaseerd op de verplaatsing van ionen in een electroliet onder invloed van een electrische stroom. Zo'n electrochemische uurteller is onder verschillende namen gekend, zoals indachron, dat een merk is van de amerikaanse firma Curtis.

Dit component geeft aan hoeveel uren een apparaat gewerkt heeft. Je zal zo'n teller eerder aantreffen in professionele apparatuur (broadcast videorecorders en videocamera's) die regelmatig onderhouden moeten worden, maar ook in toestellen die regelmatig opnieuw gecalibreerd moeten worden zoals geijkte standaarden. De urenteller kon je ook aantreffen in bepaalde hoogwaardige platenspelers om aan te geven dat de naald vervangen moest worden. De platen konden immers beschadigd worden als ze afgespeeld zouden worden met een versleten naald. Moderne toestellen hebben zo'n component niet meer nodig, door de geplande veroudering gaan de toestellen automatisch defekt na het verstrijken van de waarborgperiode.

De urenteller verhindert niet dat het apparaat zou werken als de tijd verstreken is, het is gewoon een indicator. Het is ook technisch niet mogelijk om te meten dat de teller eindeloop is. De urenteller is gebaseerd op de verplaatsing van ionen van de ene electrode naar de andere ten gevolge van een electrische stroom (een soort galvanoplastie).

De twee electrodes bestaan uit kwik en worden gescheiden door een druppeltje electroliet (een oplosbaar zout van kwik). Vaak kan je een blokje zien drijven in het electroliet om de aanduiding beter zichtbaar te maken. De levensduur van zo'n component is oneindig als die niet gebruikt wordt, en nadien kan men die eventueel terug op nul zetten.

Bepaalde uurtellers zijn gemaakt om direct op 5V gelijkspanning te werken zoals indachrom, andere moeten een gecalibreerde stroom krijgen (dit zijn meestal de urentellers onder de vorm van een zekering). De stroomsterkte is zeer laag en is doorgaans van 1µA. De tellers hebben een bereik van 1000 à 10.000 uren.

De kwikionen verplaatsen zich in het electroliet van de pluspool naar de minpool en veroorzaken een verkleining van de anode en een vergroting van de cathode. De aanduider in het electroliet beweegt dus van de minpool (cathode) naar de pluspool (anode). Het is een beetje vergelijkbaar met de werking van bepaalde accus waar er ook een transport van metaal ionen gebeurt. Omdat hier beide electrodes identiek zijn kan er geen spanning opgewekt worden.

Het kwik wordt aan de orange kant aangetast en wordt opgebouwd aan de cyan kant. De kwik ionen verplaatsen zich in het electroliet en de electronen in het extern circuit.

De uurtellers kunnen weer op nul gezet worden door een omgekeerde stroom in de teller te laten lopen (maximum 100µA om te vermijden dat de teller vernietigd zou worden). De stroom moet dus 10 uur lopen voor een duizend-uren teller. De operatie kan meermalen uitgevoerd worden zolang de indicator niet het einde van de buis bereikt heeft. Als er geen kwik aan een kant meer overbljft, dan kan de teller niet meer teruggezet worden. Na verschillende cycli kan er wat kwik op het glas achterblijven (vooral als de teller te snel gereset wordt) en de teller kan dan niet meer werken.

Publicités - Reklame

-