| Welke onderdelen moet je best vervangen als je een oude versterker opstart? |
-
Oude radio'sDit artikel gaat vooral over het opstarten van oude versterkers die lang niet meer gebruikt zijn geweest. Het herstellen van een oude radio is vaak complexer dan het herstellen van een lampenversterker (afgestemde kringen, oscillator,...).Er zijn bijna geen zenders meer op de lange en de middengolf, want er is veel vermogen nodig om te kunnen uitzenden. De audiokwaliteit is slecht en is de laatste jaren nog verslechterd door de zonnepanelen en omvormers. De FM band wordt nog steeds gebruikt (er zijn zelfs veel zenders op de FM band), maar de sterke storingen kunnen de discriminator passeren en de geluidkwaliteit is niet meer optimaal. De nationale zenders werken op verlaagd vermogen waardoor de ontvangstkwaliteit niet zo goed is in de stad. De FM afstemmer is meestal een aparte blok en de gebruikte buis werkt vaak op zijn limieten. Soms oscilleert de FM blok niet meer, en dan is er natuurlijk ook geen middenfrekwent op 10.7MHz meer. Vaak worden oude radio's aangevuld met een bluetooth ontvanger: men kan de 6.3V gloeispanning gebruiken: gewoon gelijkrichten, filteren en stabiliseren indien nodig. De meeste radio's hebben één kant van de gloeispanning aan de massa en je kan dus enkel een enkelvoudige gelijkrichter gebruiken en de waarde van de filterelko verdrievoudigen. Het signaal van de bluetooth module stuur je naar de phono ingang van de radio. Om het verbruik te verlagen worden alle buizen uit het radiogedeelte verwijderd (ECC85, ECH81, EF89 in de meest recente toestellen), je houdt dan enkel een EABC80 en een EL84 over.
Procedure om een versterker op te startenDe procedure om een oude versterker op te starten als die lange tijd niet gewerkt heeft staat hier. De versterker moet opgestart worden met een lagere spanning zodat mogelijke kortsluitingen op tijd opgemerkt kunnen worden.
CondensatorenElko's gaan vaak defekt, maar voordat je ze test moet je ze opnieuw formeren door de voedingspanning langzaam op te voeren zodat de isolerende laag die de condensator vormt zich opnieuw kan vormen. Verhoog de spanning met stappen van 10 à 20% en controleer of de spanningen in de versterker correct zijn.Het formeren van de elko's is een normale zaak en duurt ongeveer een uur, met een spanning die je langzaam opvoert. Je moet vermijden van te snel een hoge spanning aan te sluiten, daardoor kan de elko beschadigd worden (zo gaan oude elko's eigenlijk defekt) Oude elko's waren gevuld met boorzuur die de behuizing van de bekerelko kan aantasten. Lekt er electroliet, dan wordt de metalen frame en de andere componenten ook aangetast.
Koppelcondensatoren kunnen een verlies vertonen. Het is aangeraden systematisch alle koppelelko's te vervangen, zeker als het teerknollen zijn. Het is belangrijk dat er geen lekstroom door de condensator vloeit, want daardoor wordt het stuurrooster van de volgende buis naar een positieve spanning getrokken, wat schadelijk is voor de buis.
WeerstandenKoolweerstanden hebben vaak een waarde die hoger wordt na verloop van tijd. Dit is meer het geval voor vermogensweerstanden (anodeweerstanden, weerstanden in de voeding, cathodeweerstanden,...), maar de waarde van alle koolweerstanden verloopt. Alle weerstanden moeten nagezien worden, want de fabrikant gebruikt kleinere weerstanden op plaatsen waar er maar een lage stroom vloeit, zodat ze allemaal min of meer warm worden. Koolweerstanden ruisen en je kan ze best vervangen door metaalfilmweerstanden.
DiodenSommige versterkers waren uitgerust met metaalgelijkrichters, vaak was dat voor een hulpspanning zoals de negatieve roosterspanning want deze gelijkrichters konden geen hoge stroom leveren (de hoofdgelijkrichter was doorgaans een GZ34).De gelijkrichter rechts is voorzien voor een spanning van 150V en een stroom van 150mA.
Deze diodes vervang je best door moderne equivalenten die in alle opzichten beter zijn, behalve indien je de versterker wilt restaureren (met originele componenten). |
Het is zelden dat een buis defekt gaat: een buis kan niet meer luchtdicht zijn (de getter is wit geworden). Bepaalde vermogensbuizen kunnen een roostercontaminatie opgelopen hebben als ze vaak op maximaal vermogen gebruikt werden. Maar in het algemeen werkt een buizenversterker niet meer door andere componenten die defekt zijn.
Publicités - Reklame