| De instelling van de schermroosterspanning is zeer belangrijk voor bepaalde types straalbundel tetrodes zoals de EL500, EL504, EL508, EL509, EL519 (en corresponderende P-versies). De stabilisatie van de schermroosterspanning bepaalt de stabiliteit van de volledige versterker. |
-
SchermroosterspanningSommige buizen werken liever met een verlaagde schermroosterspanning, met name de afbuigbuizen van televisies, maar we hebben ook buizen zoals de KT88 die kunnen werken met een anodespanning van 700V terwijl de schermroosterspanning op 250V gehouden wordt.
Bij bepaalde buizen kan men de anodespanning gebruiken als schermroosterspanning (bijvoorbeeld 300V voor een paar EL34, maar bij deze anodespanning kan de buis zijn maximaal vermogen niet leveren).
StopweerstandenEr worden vaak stopweerstanden voor de schermroosters gebruikt, dicht bij de buisvoet gemonteerd om ongewenste hoogfrekwente oscillaties tegen te gaan (dit zijn de weerstanden van 1k op de schakelingen links).De schermroosterstroom van bepaalde buizen, en met name beam tetrodes kan sterk variëren naargelang de uitsturing. Deze variabele stroom veroorzaakt een variabele schermroosterspanning, waardoor men een soort van locale tegenkoppeling heeft die de spanningsversterking van de eindtrap beperkt (waardoor de parasitaire oscillaties automatisch vermeden worden). Om een zo hoog mogelijke spanningsversterking te hebben is het aangeraden een zo laag mogelijke weerstandswaarde te kiezen.
Schermroosterspanning door weerstandDe hoogspanning verlagen door een weerstand is nooit goed (FAIL!), want als de eindtrap op hoog vermogen werkt, trekken de schermroosters ook een hogere stroom, waardoor de spanning sterk zal dalen. Het vermogen dat de versterker kan leveren zakt dan plots in elkaar.Het skoopbeeld rechts werd verkregen door de eerste schakeling (met en condensator van 10nF om het effekt beter zichtbaar te maken). De versterker moet hier een burstvermogen van 20W leveren, maar kan dit vermogen geen 100ms aanhouden. De schermroosterspanning zakt, en dus ook het maximaal vermogen.
Op alle pagina's die in november 2022 aangemaakt zijn geweest staat er een link naar de Internationale Shooting Days. De site bevat praktische informatie voor de deelnemers (adressen, dagplanning, spullen die je moet meenemen, enz).
Transformator met middenaftakkingIn de meeste gevallen is het beter een gescheiden voeding te voorzien voor de schermroosters. Indien de transformator een middenaftakking heeft, dan kan die in sommige gevallen gebruikt worden om de schermroosterspanning te leveren.
Waar is de tijd van het Cebec keurmerk en de netspanning van 220V...
Spelen met de schermroosterspanningDoor de schermroosterspanning te veranderen kan men ook de eigenschappen van de buis veranderen. Met een lagere schermroosterspanning verhoogt de inwendige weerstand van de buis.Veronderstel: we hebben een versterker met een impedantie-mismatch, de belasting is te laag (weerstand van de luidspreker te hoog). Op maximaal vermogen loopt de sweep tegen de voedingsspanning (clipping) en dit is een storende vervorming op hoog vermogen. In sommige gevallen kan men dit compenseren door een andere transfo-wikkeling te gebruiken aan secundaire zijde (16Ω uitgang gebruiken in plaats van de 8Ω uitgang zodat de versterker meer belast wordt, of de 8Ω uitgang in plaats van de4Ω uitgang). Dit is de beste oplossing maar is niet altijd mogelijk. Door de schermroosterspanning wat te verlagen wordt de dynamische weerstand van de versterker verhoogd. De versterker heeft meer "moeite" om een volledige uitsturing te bereiken. De harde en akelige clipping wordt vervangen door een zachte beperking van het signaal, een soort compressie. Dit is veel minder storend dan een clipping. Aan de andere kant, als de versterker moeite heeft om een maximale sweep te bereiken (bijvoorbeeld voedingsspanning van 300V en de sweep gaat niet verder dan 100Vrms op een anode) dan kan men de schermroosterspanning verhogen. In beide gevallen moet men de polarisatiespanning (stuurrooster) aanpassen om de stroom door de buis tot de juiste waarde te brengen.
Gestabiliseerde schermroosterspanningDe schermroosterspanning bepaalt in grote mate het werkpunt van de eindtrap, in sommige versterkers worden de beam tetrodes zelfs gestuurd via hun schermrooster. Het is daarom geen slecht idee om deze spanning te stabiliseren. Een voorbeeld van een gestabiliseerde voeding met PCL805 staat hier.Een eenvoudigere oplossing is de schermroosterspanning niet te stabiliseren, maar de negatieve polarisatie van de stuurroosters automatisch bijstellen naargelang de schermroosterspanning. |
In rust trekt het schermrooster bijvoorbeeld 1mA, wat een spanningsval van 20V veroorzaakt. De schermroosterspanning bedraagt dan 280V: goed voor bepaalde buizen, te hoog voor andere buizen. Op vol vermogen stijgt de anodestroom, maar ook de schermroosterstroom (10mA). We hebben nu een (theoretische) spanningsval van 200V, wat de schermroosterspanning naar 100V brengt. Dit is veel te laag op het ogenblik dat de versterker zijn maximaal vermogen moet leveren.
Publicités - Reklame