Buizenversterkers
Schermroosterspanning eindtrappen
Voeding

De instelling van de schermroosterspanning is zeer belangrijk voor bepaalde types straalbundel tetrodes zoals de EL500, EL504, EL508, EL509, EL519 (en corresponderende P-versies). De stabilisatie van de schermroosterspanning bepaalt de stabiliteit van de volledige versterker.
-

-

Schermroosterspanning

Sommige buizen werken liever met een verlaagde schermroosterspanning, met name de afbuigbuizen van televisies, maar we hebben ook buizen zoals de KT88 die kunnen werken met een anodespanning van 700V terwijl de schermroosterspanning op 250V gehouden wordt.

De schermroosterspanning heeft weinig invloed op het maximaal vermogen (als die gecompenseerd wordt door de stuurroosterspanning te veranderen), maar als die te laag gekozen wordt kan het maximaal vermogen van de buis niet gehaald worden.

Bij bepaalde buizen kan men de anodespanning gebruiken als schermroosterspanning (bijvoorbeeld 300V voor een paar EL34, maar bij deze anodespanning kan de buis zijn maximaal vermogen niet leveren).

Stopweerstanden

Er worden vaak stopweerstanden voor de schermroosters gebruikt, dicht bij de buisvoet gemonteerd om ongewenste hoogfrekwente oscillaties tegen te gaan (dit zijn de weerstanden van 1k op de schakelingen links).

De schermroosterstroom van bepaalde buizen, en met name beam tetrodes kan sterk variëren naargelang de uitsturing. Deze variabele stroom veroorzaakt een variabele schermroosterspanning, waardoor men een soort van locale tegenkoppeling heeft die de spanningsversterking van de eindtrap beperkt (waardoor de parasitaire oscillaties automatisch vermeden worden). Om een zo hoog mogelijke spanningsversterking te hebben is het aangeraden een zo laag mogelijke weerstandswaarde te kiezen.

Schermroosterspanning door weerstand

De hoogspanning verlagen door een weerstand is nooit goed (FAIL!), want als de eindtrap op hoog vermogen werkt, trekken de schermroosters ook een hogere stroom, waardoor de spanning sterk zal dalen. Het vermogen dat de versterker kan leveren zakt dan plots in elkaar.

In rust trekt het schermrooster bijvoorbeeld 1mA, wat een spanningsval van 20V veroorzaakt. De schermroosterspanning bedraagt dan 280V: goed voor bepaalde buizen, te hoog voor andere buizen. Op vol vermogen stijgt de anodestroom, maar ook de schermroosterstroom (10mA). We hebben nu een (theoretische) spanningsval van 200V, wat de schermroosterspanning naar 100V brengt. Dit is veel te laag op het ogenblik dat de versterker zijn maximaal vermogen moet leveren.

Op alle pagina's die in november 2022 aangemaakt zijn geweest staat er een link naar de Internationale Shooting Days. De site bevat praktische informatie voor de deelnemers (adressen, dagplanning, spullen die je moet meenemen, enz).

Transformator met middenaftakking

In de meeste gevallen is het beter een gescheiden voeding te voorzien voor de schermroosters. Indien de transformator een middenaftakking heeft, dan kan die in sommige gevallen gebruikt worden om de schermroosterspanning te leveren.

Hier een geschikte hoogspanningstransformator voor een kleine monobloc met bijvoorbeeld een paar PL508 (anodespanning 310V, schermroosterspanning 155V). De anodestroom in rust bedraagt 8mA/buis (belasting van ongeveer 5W). De versterker kan een vermogen van 10W leveren, ideaal voor een slaapkamer.

Waar is de tijd van het Cebec keurmerk en de netspanning van 220V...



Indien de spanning op de middenaftakking een beetje te laag is, dan kan die opgekrikt worden met een spanningsverdubbelaar die op de gloeispanningstransfo (12V) aangesloten wordt. Je krijgt daardoor 30V meer. De drie elko's moeten voorzien zijn voor de gewenste schermroosterspanning plus een marge: kies dus driemaal 150µF/200V.

Gestabiliseerde schermroosterspanning

De schermroosterspanning bepaalt in grote mate het werkpunt van de eindtrap, in sommige versterkers worden de beam tetrodes zelfs gestuurd via hun schermrooster. Het is daarom geen slecht idee om deze spanning te stabiliseren. Een voorbeeld van een gestabiliseerde voeding met PCL805 staat hier.

Publicités - Reklame

-