Buizenversterkers
hoogspanning, gloeispanning en eventueel negatieve voorspanning
Voeding

De voeding van een buizenversterker moet de hoogspanning leveren (doorgaans 300V), de gloeispanning (meestal 6.3V) en soms de negatieve voorspanning van de eindbuizen.
-

-

Men kan geneigd zijn een kant-en-klare voedingsblok te kopen als de voedingstransfo van een versterker gesneuveld is. De gloeistroom die deze voeding kan leveren is extreem nipt om een versterker uitgerust met EL34 te voeden: 4 EL34 trekken elk 1.5A, we hebben dus 0.5A over voor twee dubbele triode ECC83 (0.6A). Met vier 6L6 lukt het wel (gloeistroom per buis: 1A). Met een hoogspanning van 300V en een stroom van 0.3A kan men een 20W × 2 versterker bouwen. Er is geen negatieve polarisatiespanning voorzien, men moet dus noodgedwongen een polarisatie door middel van cathodeweerstanden voorzien.

Het is aangeraden de volledige voedingsblok in een extra metalen behuizing te plaatsen om schakelgeluiden te blokkeren. Het schakelen gebeurt normaal aan 50kHz (onhoorbaar), maar de versterker kan deze storingen wel oppikken en versterken. Men moet kleine filters plaatsen op alle uitgangen van de voeding (in de behuizing) zodat storingen onderdrukt worden. Ook de voedingslijnen krijgen best ook een dergelijke filter.

Hoe goed is de spanningsstabilisatie? Ideaal moeten beide spanningen gestabiliseerd zijn, maar dat is niet noodzakelijk het geval. Als het verbruik op de hoogspanning stijgt, dan loopt men het risico dat de gloeispanning ook gaat stijgen indien enkel de hoogspanning gestabiliseerd is. Het is eigenlijk beter een voeding te hebben waarvan de gloeispanning gestabiliseerd is.

Er zijn echter te veel kleine fabrikanten die onbeperkte merken leveren, zodat ik geen raadgevingen kan doen enkel gebaseerd op een foto. Ik heb echt de volledige datasheet nodig.

Inleiding: de transfo en de stand by schakeling
Het is vaak goedkoper en gemakkelijker twee aparte transformatoren te gebruiken voor de gloeispanning en de hoogspanning. Deze standaard transfo's zijn goedkoper en meestal gemakkelijker in te bouwen in de versterker.

De stand by schakeling beperkt de hoogspanning en de gloeispanning tijdens het opwarmen of als de versterker tijdelijk niet gebruikt wordt.

Netfilter
Een goede netfilter is tegenwoordig meer dan noodzakelijk omdat het electriciteitsnet sterk gestoord is (inverters van zonnepanelen, apparaten met schakelende voedingen, enz). Het loont de moeite om een goede netfilter bij te plaatsen bij een bestaande versterker.

Hoogspanning
De hoogspanning is bepalend voor het vermogen dat de versterker kan leveren en is kenmerkend voor buizenversterkers.
  • De hoogspanning wordt geleverd door een gelijkrichterbuis of door silicium diodes.
    De gelijkrichterbuis kan je vervangen door solid states silicium diodes als je voorzorgsmaatregelen neemt.

  • Oudere versterkers gebruiken een smoorspoel om de hoogspanning beter te filteren omdat de waarde van de elko's laag was.
    Met een swinging choke kan men de hoogspanning stabiliseren zonder electronica te moeten gebruiken.

  • Om de hoogspanning te bekomen heeft men niet specifiek een hoogspanningstransfo nodig, men kan evengoed een transfo uit een hifi keten gebruiken (samen met een aantal spanningsverdubbelaars).

Gloeispanning
Moet de gloeispanning voor de buizen gelijkgericht worden? Kan men een transfo van 12V gebruiken om twee 6.3V buizen in serie te voeden? Wat met die vreemde spanningen van 15V, 17V,...?

Schermroosterspanning
De schermroosterspanning van de eindtrappen wordt vaak direct afgenomen uit de hoogspanning, maar bepaalde buizen hebben een lagere spanning nodig. In een versterker is de schermroosterspanning eigenlijk de enige spanning die gestabiliseerd moet zijn, want de instelling van de eindtrappen worden grotendeels bepaald door deze spanning.

Dit is een gestabiliseerde voeding voor de schermroosters, maar de voeding kan ook gebruikt worden als labovoeding. Dezelfde gestabiliseerde voeding kan ook uitgerust worden met transistoren. Beide voedingen zijn gecompenseerd om de terugval van de hoogspanning tegen te werken.

Negatieve voorspanning
De negatieve voorspanning wordt bij moderne versterkers gebruikt voor het instellen van de eindtrappen. Men haalt een hoger rendement als men een negatieve voorspanning gebruikt in plaats van cathodeweerstanden. De negatieve spanning, als die toch beschikbaar is, kan ook gebruikt worden voor een eventuele long tail schakeling.

Wisselwerking g1 en g2 spanning
De wisselwerking van een minder hoge schermroosterspanning (g2) en een minder negatieve stuurroosterspanning (g1) wordt hier besproken.

Voedingstransformatoren van Piemme
Uit de selectie heb ik enkel de transformatoren gekozen die een relatief lage hoogspanning leveren (tot ongeveer 260V) zodat normale elko's gebruikt kunnen worden. De transformatoren leveren naast de hoogspanning ook een spanning van 6.3V (een quadrupleur is nodig om de negatieve roosterspanning te bekomen). Sommige transfo's hebben ook een middenspanning om de polarisatie te voorzien.

Publicités - Reklame

-