Standby schakelaar

In het algemeen is het niet aangeraden buizen te laten gloeien zonder aangesloten hoogspanning, de cathode kan daardoor fysich veranderen. De meningen zijn daarover verdeeld. De hoogspanning later aanleggen dan de gloeispanning is echter positief, omdat daardoor hoge spanningen op voortrappen vermeden kunnen worden. De versterker gebruikt weerstanden om de spanning te verlagen voor de verschillende buizen, maar als er nog geen electronenstroom op gang is gekomen kan de spanning te hoog worden.

De oplossing is heel eenvoudig: men moet een weerstand van hoge waarde plaatsen over de standbyschakelaar (100kΩ 5W). Daardoor ontstaat er een lichte hoogspanning (maximaal 50V). Dit is optimaal om de condensatoren opnieuw te formeren (ze zullen veel langer meegaan). Een ander voordeel is dat de versterker zeer zwak speelt, het is een soort mute-funktie. Zo weet je dat er audiosignaal op de ingang aanwezig is en je wordt dan niet verrast door luide muziek als de hoogspanning ingeschakeld wordt.

R20 is nuttig om de maximale stroom te beperken. men zal hier een draadgewonden weerstand van 10Ω 5W kiezen.

Gloeispanning

Gebruikt men een 6.3V transfo, dan bekomt men ongeveer 5.1V gelijkgericht. Na filtering heeft men ongeveer 7V op de uitgang van de filterelko. Voor een gloeistroom van 0.15A voorziet men een weerstand van 5.6Ω om de spanning wat te laten zakken. Overigens mag de gloeispanning wat lager gekozen worden tot 6V. De gloeispanning van de eindtrappen moet niet gelijkgericht worden.

Schakelratel

Voor de hoogspanning zal men waarden van van 10nF gebruiken en voor de gloeispanning 0.1µF (met gelijkrichting of niet: deze condensatoren vangen de netstoringen ook op die via de gloeidraad voor storing kunnen zorgen). De condensatoren worden geplaatst tussen alle de secundaire aansluitdraden (rood of orange aangegeven) en de massa.

Negatieve voorspanning

De schakeling rechts bevat het 6.3V gedeelte, met een gelijkrichting voor de voorversterkerbuizen (EF86 en ECC83). De gloeispanning voor de drivertrappen (ECC82) moet niet gelijkgericht worden. Dit gedeelte van de schakeling (condensatoren en weerstand) moet herhaald worden voor iedere buis.

• Aangezien je normaal gezien 2 EF86 nodig hebt, heb je een condensator nodig van 2200µF/16V, twee van 1000µF en twee weerstanden van 5.6Ω.
• Heb je drie ECC83 nodig, dan heb je een condensator nodig van 6800µF, drie van 2200µF en drie weerstanden van 3.3Ω.

Ik gebruik hier een enkelfasige gelijkrichting met een positieve tak en een negatieve tak zodat ik zowel een positieve spanning van 7V en een negatieve spanning van 7V bekom, daarmee kan in een relais van 12V schakelen (maar daarover meer).

Voor de negatieve roosterspanning van de eindbuizen gebruik ik een tripleur die mij -45V levert. Het verbruik op de negatieve voeding is heel miniem, waardoor een spanningsverdubbelaar op zijn plaats is.

De -45V wordt ook nog gebruikt om de standby relais te laten werken. De standby relais vervangt de standby schakelaar (maar je kan nog steeds een extra schakelaar gebruiken). De relais trekt aan na 30 seconden (als de elko van 330µF geladen is), zodat de hoogspanning pas opkomt als de buizen voldoende opgewarmd zijn.

Mocht de negatieve voorspanning uitvallen, dan valt de relais af, waardoor de eindtrappen beschermd worden tegen een te hoge stroom.

De elko's van de voeding, de draadgewonden weerstanden en dergelijke worden niet opgenomen op de signaalprint, maar op een aparte print of gewoon vastgesoldeerd op soldeerstrips zoals in oude radio's. Daardoor verlies ik geen ruimte op de dure signaalprint. Op de signaalprint zelf worden de voedingsdraden lokaal ontkoppeld met een condensator van 100nF.

Het gebruik van netfilters wordt sterk aangeraden omdat er meer en meer storingen zijn. Dit is goed te merken op de AM band: vroeger waren nagenoeg alle zenders op de AM band gelegen, maar nu wordt de band verlaten vanwege de storingen. Zoals een radio versterkt een buizenversterker ook signalen die in amplitude gecodeerd zijn. Een slecht ontworpen versterker is daarom ook gevoelig voor storingen.