|
- Historiek
- De sturing op het schermrooster werd voor het eerst gebruikt bij gelijkspanningsversterkers, de voorlopers van onze op amps.
- Inleiding
- Dan leggen we uit dat de sturing op het schermrooster veel gelijkenissen vertoont met de sturing van een NPN transistopr, namelijk een stroomsturing in plaats van een spanningsturing.
- Enhanced triode single ended
- Een principeschema en enkele uitgewerkte voorbeelden waarbij we uitleg geven over de statische instelling om de laagst mogelijke vervorming te bekomen.
- Enhanced triode push pull
- Dit is de laatste schakeling die ik ontworpen heb in 2000 voor mijn verhuis. De schakeling kan aangepast worden voor een paar PL504 of een paar PL519.
- Compactron versterker
- Een commerciële push pull versterker die schermroostersturing en lijneindtrappen (compactrons) gebruikt.
- Dubbele SRPP schakeling met schermroosstersturing
- De SRPP schakeling is een tussenvorm tussen de single ended eindtrap en de push pull met balanstransformator. Ook een dergelijke eindtrap kan op g2 gestuurd worden.
|
Een belangrijke opmerking zou je overwegen schermroostersturing toe te passen: enkel de beam tetrodes (straalbundel tetrode) hebben baat bij een g2-sturing. De wikkelingen van het schermrooster zijn veel strakker bij een beam tetrode en de invloed op de anodestroom is sterker. De willelingen van het schermrooster liggen in het verlengde van die van het stuurrooster, waardoor de schermroosterstroom lager is dan bij een klassieke pentode. Het heeft geen zin om een standaard pentode te sturen via zijn schermrooster. |
Prototype schakeling SE + g2-sturing
Links prototype van een single ended versterker met g2-sturing met PL504 (250V voedingsspanning, 65mA anodestroom). De vervorming was zo laag dat de meeste vervorming afkomstig was van de voortrap! De vervorming van de eindtrap was lager dan 1% zonder extra maatregelen. Met de terugkoppeling (22nF, 470kΩ) was de vervorming niet meer meetbaat.
Het vermogen was echter beperkt tot 4W vanwege de transformator die niet optimaal was (men moet een speciale transformator voor SE versterkers kopen, deze transformatoren hebben een luchtspleet om saturatie tegen te gaan).
Mijn uiteindelijke versterker is een single ended schakeling met PL504 en smoorspoel in plaats van de speciale uitgangstransfo (pafareed schakeling). Een schermroostersturing bleek uitgeindelijk niet nodig te zijn en de geselecteerde schakeling (na veel testen) is de middelste schakeling. Bij een schermroostersturing heb je en extra triode nodig, die niet nodig is bij een parafeed schakeling.
Op de figuur rechts wordt een PL508 in enhanced triodeschakeling gebruikt. De schakeling wordt kort op de pagina besproken. De PL508 werd gebruikt als eindtrap in de rasterafbuiging (vertikale afbuiging) van kleurentelevisies. Dezelfde schakeling kan ook gemaakt worden met een PL504 die een wat hoger vermogen kan leveren: het zijn beide beam tetrodes.
Schakeling voor sturing op g2
toegepast bij een sturing op g1
De schermroostersturing heeft als voordeel dat de eindtrap stroomgestuurd wordt en niet enkel spanningsgestuurd, maar de sturing moet anders gebeuren.
Normaal wordt de eindtrap gestuurd met een wisselspanning met een amplitude van 10V effectief of meer op het stuurrooster (g1). De spanning komt via een koppelcondensator en de vaste gelijkspanning komt via een lekweerstand. Bij een sterke uitsturing kan het werkpunt van de eindtrap verschuiven, meestal heeft dit als gevolg het ontstaan van crossover vervorming en/of het verminderen van het beschikbaar vermogen.
Dit wordt vermeden door ook een sturing toe te pasen zoals een sturing op het schermrooster: de sturing komt direct van de drivertrap zonder koppelcondensator die opgeladen wordt. Als de signaalamplitude zo groot wordt dat het stuurrooster positief wordt ten opzichte van de cathode loopt er een kleine roosterstroom (werking in classe AB2), maar het werkpunt verloopt niet.
|