Buizenversterkers
Amerikaanse versterker
6BX7GT

Dit is een versterker zonder pretentie, gewoon om je een idee te geven van amerikaanse ontwerpen.
-

-

De voorversterkerbuis is een 6AV6, een voorversterkertriode met twee extra diodes (die hier niet gebruikt worden). De buisvoet is noval-7. De versterkingsfactor van de buis is µ = 70, wat een praktische spanningsversterking van 50× geeft in een schakeling.

De tegenkoppeling komt toe op de cathode, dit is een gekend systeem.

De fase-omkeertrap is een dubbele triode 6CG7 die eigenschappen heeft zoals die van de ECC82. De buisvoet is noval-9. Een gelijkaardige buis, die waarschijnlijk beter bekend is, is de 6NS7, leverbaar in verschillende uitvoedingen (andere achtervoegsels). De totale anodedissipatie bedraagt 5W, waardoor men een kleine eindtrap kan maken met deze buis.

Veel dubbele triodes werden oorspronkelijk ontworpen om een hoger vermogen te leveren met een aanvaardbaar rendement (batterijgevoede toestellen). Deze dubbele triode in push pull montage kon een vermogen van 4W leveren. Radiotoestellen met een single ended eindtrap hadden een veel lager vermogen om de batterijen niet te snel uit te putten. Het vermogen dat in een SE trap gedissipeerd wordt is permanent meer dan het dubbele van het audiovermogen dat de trap kan leveren. Dit is niet het geval met push pull versterkers die in classe AB kunnen werken.

De fase-omkeertrap is een long tailschakeling met instelpot om de gelijkloop tussen de twee uitgangen te verbeteren (de twee triodes versterken nooit evenveel in een long tail).

De vermogenseindtrap gebruikt twee 6BX7GT. Iedere buis bevat twee triodes, die hier parallel geschakeld worden. De buis was oorspronkelijk ontworpen als rasterstuur- en eindtrap. Een wat ongelukkige combinatie, want de stuurtrap heeft andere parameters dan de eindtrap, die de afbuigspoelen moet sturen. We hebben hier nog een andere voettype, namelijk octal.

De buis heeft een lage versterking van µ = 10 maar een hoge steilheid van S = 7.6mA/V. De totale dissipatie bedraagt 12W. De roosterpolarisatie gebeurt door middel van een gezamelijke cathodeweerstand, zodat men verplicht is te werken in classe A.

De versterker kan een vermogen van 10W leveren (geen melding van de vervorming) met een anodestroom van 50mA. Het verbruik (hoogspanning) bedraagt 30W, wat veroorzaakt wordt door het lagere rendement van triodes ten opzichte van pentodes. In Amerika werden er vaker dubbele triodes gebruikt als eindtrap.

Indien men genoeg heeft aan 4 ŕ 5W, kan men één enkele eindbuis gebruiken, want er zitten twee triodes in de buis.

De gelijkrichting gebeurt door een buis met een europese typenummer, GZ34 met een gloeispanning van 5V. Let op de lage elkowaarden: 20, 40 en 30µF. Dit waren gewone waarden in die tijd. Door de symmetrische opbouw van de eindtrap en stuurtrap volstaat een ruwe filtering.

De smoorspoel moet gemeten worden bij zijn nominale stroom, want de zelfinductie wordt lager bij stijgende stroom. Smoorspoelen mogen niet met een hogere stroom gebruikt worden dan wat aangegeven is, niet omdat men de spoel zou verbranden, maar omdat het ijzer in saturatie gaat en de smoorspoel niet meer filtert.

12BH7

De 12BH7 is een buis die dezelfde penaansluiting heeft als de ECC81...ECC83. In de meeste koptelefoonversterkers gebruikt men een ECC82, maar men kan evengoed een 12BH7 gebruiken, die een hogere dissipatie heeft (de versterker kan dan ook gebruikt worden voor een paar computerspeakers). De 12BH7 heeft een anodedissipatie van 3.5W. Het hoger vermogen wordt bereikt door grotere anodes en door een plaatsing van koelplaatjes op de anodes.

De beste instelling is een ruststroom van 10mA bij een hoogspanning van 250V (de beste instelling voor een ECC82 is 7mA). De 12BH7 heeft geen europees equivalent.

De versterker bestaat uit een 12AX7 (ECC83) in long tail schakeling om de twee signalen te leveren. De long tail geeft ook een voldoende versterking van het ingangssignaal. De eindtrap bestaat uit een 12AU7 (ECC82) die men door een 12BH7 kan vervangen.

De outputtransformator moet idealerwijze een impedantie van 22kΩ hebben, maar een lagere waarde vormt geen probleem, zeker als een koptelefoon aangestuurd moet worden.

Het vermogen is ruim voldoende voor een koptelefoon en is voldoende voor een paar kleine luidsprekers.

Publicités - Reklame

-