De 6LU8 is een voor- en eindtrap voor de rasterafbuiging van kleurentelevisies. Zo'n buis is ideaal voor een hifi versterker: de buis kan een hoge stroom leveren (strakke bassen) en moet een lineair verloop hebben (op 50Hz gedraagt de spoel in de afbuigjuk zich als een weerstand meer dan als een spoel).

De algemene versterker is redelijk standaard te noemen, met een eerste triode die als spanningsversterker gebruikt wordt, de tweede triode als cathodyne fasedraaer en dan de twee tetrodes die als eindtrap met cathodepolarisatie ingezet worden.

Waar het volledig misloopt is bij de tegenkoppeling. We hebben eerst een algemene tegenkoppeling van het secundair van de transfo naar de voortrap, maar we hebben ook een tegenkoppeling van de cathodyne naar de voortrap. Maar wat komt er terecht op de cathode van de voortrap? Je zou denken het sterke signaal van de uitgang, maar die wordt verzwakt door de weerstand van 3.6kΩ. Eigenlijk hebben we eerder een signaal die loopt van de cathodyne naar de cathode van de voortrap omdat die laagohmiger is. En kijk goed, dit is een positieve tegenkoppeling (dus de wereld op z'n kop).

Dan hebben we een tegenkoppeling van de uitgang naar de cathode van de eindtrappen. Ik heb een dergelijke tegenkoppeling toegepast en ik ken de gebreken van een dergelijk systeem. Eindtrappen voor de magnetische afbuiging hebben een lage gevoeligheid, doorgaans iets van een 7.3Vrms voor een uitgangsvermogen van 10W. De spanning op de uitgang bedraagt dan iets van een 8Vrms, waarvan ongeveer de helft teruggevoerd wordt naar de cathode. De nodige stuurspanning bedraagt dan geen 7.3V, maar iets van een 15Vrms of 42Vp-p.

De nodige stuurspanning zal nog verder stijgen want het schermrooster dat gereferenceerd moet worden ten opzichte van de cathode is dat niet. Het schermrooster is gereferenceerd ten opzichte van de massa. Dit is een extra tegenkoppeling die de versterking van de eindtrap nog meer naar beneden haalt.

De stuurtrap en de cathodyne kunnen onmogelijk zo'n hoge wisselspanning leveren; bij de testen die ik gedaan heb leverde de voortrap meer vervorming dan de eindtrap en heb ik deze tegenkoppeling afgevoerd. Dit is misschien de reden dat er een positieve tegenkoppeling toegepast wordt in de voortrap, maar dat is nooit een oplossing: door de hoge sweep die nodig is is er altijd een vervorming op de uitgang van de cathodyne.

De oplossing is dan: haal de condensator van 100µF weg en vervang de weerstand van 270Ω door een draadbrug. Eventueel de feedbackweerstand overbruggen met een kleine condensator van maximaal 470pF voor de stabiliteit (controleren of de filter van 220pF + 1kΩ nog nodig is). De twee condensatoren van 1000µF met de min aan de massa, en niet meer aan de transfo.

De schermroosterspanning moet liefst gestabiliseerd worden, ofwel een voedingstransformator met middenaftakking gebruiken en de schermroosterspanning betrekken van de halve voedingsspanning.

Het vermogen dat dan gehaald kan worden is vergelijkbaar met die van een versterker met PL508, dus iets van een 20W (als je een lage vervorming wenst).

Een veel betere schakeling is de volgende, deze kan je zo overnemen.

Punt van aandacht is dat de schermroosterspanning gestabiliseerd is met een zenerdiode, de voeding gebeurt vanaf de middenaftakking van de voedingstransfo.

Mocht je geen 6LU8 vinden, dan kan je hier ook een asymmetrische dubbeltriode ECC832/12DW7 gebruiken en als eindtrap de EL508. Anodeweerstand van de voortrap verhogen naar 120kΩ zodat je de juiste spanning op het rooster van de cathodyne hebt (90V).

De tegenkoppeling bedraagt 14dB en het vermogen is 12.5W. De stroom van 60mA is voor beide eindtrappen, zodat de dissipatie een veilige 8.75W bedraagt. De automatische polarisatie door een cathodeweerstand zorgt trouwens altijd voor een veilige werking.

Een onbalans in de ruststroom tussen beide eindtrappen kan weggewerkt worden door de trimmer. Dit is de beste oplossing bij een polarisatie door een cathodeweerstand.