| Een paar simplex/stereoplex schakelingen. Dit zijn stereo versterkers met de helft van de benodigde componenten van en echte stereo versterker. |
-
Eerste schakelingDe schakeling rechts is een complete simplex stereo push pull schakeling uitgerust met twee ECL82 (6BM8 amerikaanse markt). In push pull schakeling levert een dergelijke schakeling 10W in classe A (en 12W en classe AB, maar deze instelling is taboo in een simplexschakeling). Het valt duidelijk op hoe eenvoudig de schakeling is: twee audiobuizen en een gelijkrichterbuis, en toch stereo én een balansversterker!De versterker heeft een dubbele tegenkoppeling, het triodedeel heeft immmers een hoge versterking (µ = 70). De ECL82 was toen één van de eerste gecombineerde buizen (met een voortrap onder de vorm van een triode en een eindpentode). Het was de opvolger van de ECL80 die eigenlijk te zwak was voor een dergelijke toepassing (en met een gemeenschappelijke cathode kon men niet veel aanvangen... De buis kon ook gebruikt worden als rastereindtrap in televisies (vandaar ook dat de buis met een relatief hoge cathodespanning van 18V werkt). De buis zal vanaf de jaren 1960 vervangen worden door een ECL86, een buis die speciaal voor audio-toepassingen ontwikkeld werd, terwijl de ontwerpers de PCL85 tot hun beschikking hadden voor rastereindtrappen.
Tweede schakelingEr bestaat een amerikaanse versie van de versterker die specifieke amerikaanse buizen gebruikt. De schakeling wordt besproken in het nummer van september 1959 van Electonic world ("lage kost stereo versterker").Deze versie (op 117V) gebruikt zelfs geen voedingstransfo maar is direct op het net aangesloten. Men gebruikt een siliciumdiode voor de gelijkrichting. De buizen zijn 50FY8 die een gloeispanning van 50V hebben. De transfo achteraan de versterker is eigenlijk een smoorspoel. De buizen zijn voorzien om met een anodespanning van 150V te werken. Bij deze schakeling is de tegenkoppeling vervallen en vervangen door een (eenvoudige) toonregeling. Men kan immers niet beide hebben: het is ofwel een tegenkoppeling, ofwel een toonregeling (ofwel een extra buis).
Radio met platenspelerMen heeft zelfs een radio-platenspeler combinatie uitgebracht met een dergelijke schakeling. Men gebruikt een extra triode met een versterking van -1X om de omgekeerde fase te genereren. Deze combinatie heeft nog geen FM stereo decoder aan boord: er waren toen nog geen stereo-uitzendingen. De buizen van de versterker waren:
Als er een mono signaal aangeboden wordt (zoals het radiosignaal), dan gedraagt de versterker zich zoals een normale balansversterker. Deze schakeling heeft dus de voordelen van een balansschakeling (betere geluidskwaliteit in mono). De versterker kan zijn maximaal vermogen met een lage vervorming leveren enkel als de gelijkloop van de volumepotmeter en de toonregeling zeer goed is. De balansregeling is eigenlijk een trimmer (om de versterking van de omkeertrap te compenseren). Het is een vrij klassieke buizenradio waarbij de triode van de EABC80 echter als fase-omkeertrap gebruikt wordt. De voedingselko heeft een waarde van 100µF in plaats van 50µF (voor een klassieke balansversterker volstaat 50µF omdat de brom onderdrukt wordt door de symmetrische schakeling). Er is een complete toonregeling voorzien, waardoor ieder kanaal een extra triode nodig heeft.
Stereoplexschakeling met mid/hoog luidsprekers en bassluidsprekerDe simplex/stereoplex schakeling kan ook gebruikt worden met twee mid/hoog luidsprekers en een bassluidspreker. De schakeling wordt dan aangepast met twee single ended transformatoren voor de hoge en mid tonen en een push pull versterker voor de lage tonen. Deze schakeling heeft een wat hoger rendement. Zie stereoplex schakeling met EL95. |
Publicités - Reklame