De PCL84 is een videoversterker met een algemene triode met een versterking van 65× en een pentode met een maximale dissipatie van 4W. Als je goed kijkt is de PCL84 een grotere (langere) uitvoering van de PCF80. De PCF80 kon een vermogen leveren van 530mW, de PCL84 kan een vermogen van ongeveer 1.15W leveren.

De pentode werd gebruikt als videoversterker (eindtrap). De pentode moet redelijk lineair werken over een groot bereik (ongeveer 100V top-top) en moet een relatief lage uitgangsimpedantie hebben om de beeldbuis te kunnen aansturen. Niet dat de beeldbuis zo'n hoge stroom nodig heeft (maximum 1mA), maar er zijn verschillende parasitaire capaciteiten en de bandbreedte van de versterker moet liefst doorlopen tot 5MHz. De buis moet dus gebruikt worden met een zo hoog mogelijke stroom: waarom de buis niet gebruiken in een kleine versterker?

Deze testversterker gebruikt dezelfde schakeling als de single ended versterker met PCL82, maar met aangepaste weerstanden. Hier heb je meer informatie over single ended versterkers.

De triode heeft een spanningsversterking van 45×, lager dan de versterking van de triode van de PCL82 (55×), dit deel van de schakeling is niet aangepast omdat de triodes ongeveer dezelfde eigenschappen hebben.

De pentode heeft een hoge versterking en de cathodeweerstand moet verlaagd worden tot 120Ω anders loopt er een te lage stroom door de eindtrap. In pentodemodus wordt de eindtrap volledig uitgestuurd met een signaal van 2Veff. De anodestroom is ingesteld op 19mA (een lage stroom voor een audio eindtrap), dit is nodig om de maximale anode dissipatie niet te overschrijden (4W). Om dezelfde reden werd de hoogspanning ingesteld op 222V.

De belastingsweerstand van 10Ω wordt aangesloten op de 6Ω uitgang van de transfo, de uitgangsimpedantie van de pentode bedraagt dus 8.5kΩ, best een lage waarde voor een pentode die maar een laag vermogen kan leveren.

De parameters verlopen bijna niet tussen een werking op maximaal vermogen en een werking op laag vermogen: de gelijkspanningen veranderen nauwelijks. Daarom worden de spanningen op laag vermogen ook niet vermeld op de schakeling.

Ultra lineair schakeling

De gevoeligheid van de pentode is lager geworden en de stuurspanning moet van 2.033V naar 2.761V gaan om de eindtrap volledig uit te sturen. Dit is normaal omdat de ultra lineaire schakeling als een lokale tegenkoppeling werkt.

Er is ook een verlaging van de impedantie van de eindtrap, maar niet zo hoog dat je zou moeten overgaan van de 6Ω uitgang naar een 8Ω uitgang op de transfo.

Parameters verlopen

Dit is een teken dat de buizen bijna versleten zijn (uitputting van de cathodelaag of ander mankement). Zo'n fenomeen gebeurt heel zelden, enkel in buizen die uitgerust zijn met een te smalle cathode of buizen die een lange tijd op een hoge stroom gewerkt hebben. De PCL84 heeft een redelijk brede cathode en zou de gevraagde stroom gemakkelijk moeten kunnen leveren.

Veel buizen heb ik in NOS versie (nooit gebruikt), maar de PCL84 zijn in de tijd uit oude televisies gehaald. Een regeneratie heeft niet geholpen (de gloeispanning met 20% verhogen terwijl de buis blijft werken op een lagere hoogspanning).

Werking op 250V

Na een aantal metingen met de skoop was de conclusie duidelijk: de buis heeft een roostercontaminatie (er zijn foto's en skoopbeelden op deze pagina).

Conclusie: als je goede buizen hebt kan je en single ended versterker bouwen voor een vermogen van 1.1W per kanaal. Gebruik enkel buizen in NOS conditie (nooit gebruikt), want al mijn buizen zijn niet meer optimaal. Koop geen buizen als je de toestand ervan niet kent, want ze werden in toepassingen gebruikt waar ze blijkbaar heel snel verslijten.

In en single ended audioversterker waar de pentode continu zijn maximale stroom moet leveren zal de buis waarschijnlijk niet lang meegaan...

Persoonlijk zou ik niet overwegen op met deze buis een push pull versterker te bouwen, het is een buis die te weinig gebruikt werd in de tijd en er zijn nog maar weinig beschikbare exemplaren. Al mijn PCL84 zijn gebruikte buizen die op een of andere manier versleten zijn (te zwakke emissie of roostercontaminatie), waardoor ik geen absolute metingen kan doen.

En dit sluit (voorlopig?) het gedeelte over de testen van enkele single ended versterkers af....

Neen! We hebben nog een test single ended versterker met PL504 waarbij we ook de sturing op het schermrooster testen (enhanced triode).