| Dit is een lijst van minder bekende rastereindtrappen. Zij hebben een hoger rendement dan pentodes en geven een heel goed geluid met weinig vervorming. |
-
PL805De PL805 is een kleine beam tetrode speciaal ontworpen voor de rasterafbuiging. Een lamp werd nooit groter gemaakt dan strikt noodzakelijk, en de buis is dan ook redelijk klein in vergelijking met de meer bekende EL84 (die niet als rastereindtrap gebruikt kan worden).De PL805 heeft dan ook een maximale anodedissipatie van 8W (absolute maximum: 10.5W). Met deze buis kan je een versterker bouwen voor een vermogen van 10 à 12W. Gebruik een push pull schakeling, beam tetrodes zijn niet optimaal in en single ended versterker. De gebruiksparameters zijn vergelijkbaar met die van de PCL805:
De PL805 is een typische beam tetrode (stralenbundel tetrode) met stuur- en schermrooster in elkaar's verlengde. Daardoor heeft de buis een hoog rendement, want er worden weinig electronen opgevangen door het schermrooster. De buis is echter ook minder gevoelig (sterkere stuurspanning nodig) want het stuurrooster moet gewikkeld worden met dezelfde spoed als het schermrooster. Op de afbeelding rechts zie je de wikkelingen van het schermrooster. Je ziet ook de gloeiende cathode en aan de linkerkant de wikkelingen van het stuurrooster, die dicht tegen de cathode zitten. De steunen van het schermrooster staan in de weg, waardoor de electroden niet goed zichtbaar zijn.
De PL805 van Radiotron is in feite een PCL805 waarvan de triode niet gebruikt werd. Omdat de aansluitingen van de PL805 en PCL805 verschillend zijn is er een speciale aanpassingstuk voorzien. De PL805 werd in verschillende televisies gebruikt als raster eindtrap maar de productie is vroegtijdig stilgelegd. De PL805 heeft een gloeispanning van 15V en de PCL805 van 17V, maar in een seriekring met talrijke buizen maakt het niet veel uit. Deze buis niet gebruiken in een nieuw ontwerp, want de voorraad van dergelijke buizen is extreem beperkt. Maar als je toch buizen zou hebben kan je die gebruiken als eindtrap, met als stuurtrap een PCL80 of een ECC832 (voorversterkertrap en cathodyne fasedraaier). Je hebt in totaal drie buizen nodig per kanaal. De geluidskwaliteit is uitstekend.
6BW6De 6BW6 is in feite een 6V6GT (glass tubular) in een noval buisvoet in plaats van een octal buisvoet. Brimar was een engelse fabrikant die de amerikaanse codering van de buizen gebruikte, in plaats van de europese.De overstap van octal buisvoeten naar noval werd gedaan om kleinere radiotoestellen te kunnen bouwen, en het werd redelijk warm in die kleinere radio's. Als de buis gebruikt werd als een echte 6V6 ging die redelijk snel defect. Maar er is zelfs een nog kleinere versie van de 6V6 gebouwd, namelijk de EL90. Hier gingen de ontwerpers ervan uit dat de buis niet de nominale dissipatie van 12W zou overleven en de buis werd minder zwaar belast, zodat er niet zoveel gevallen zijn gemeld van defekte buizen. De werkingsparameters zijn dus vergelijkbaar met die van de 6V6GT, maar het is aangeraden de buis niet te zwaar te belasten (schermroosterspanning niet boven de 250V, anodespanning niet boven de 300V). Om een hoog rendement met een lage dissipatie te halen gebruik je een polarisatie door een negatieve roosterspanning met een werking in classe AB. De maximale anodedissipatie wordt dan enkel bereikt tijdens de sterkste muziekpieken.
6EM5Dit is een echte beam tetrode voor de verticale afbuiging in zwart-wit televisies met een afbuighoek van 110°. De meest optimale schermroosterspanning is gelegen tussen 150 en 200V, zodat een stuurroosterspanning nodig is van -15 à -20V voor een anodestroom in rust van 10mA.De maximale anodedissipatie bedraagt 10W, maar dat is als gebruik als rastereindtrap, waar er gewerkt wordt met hoge spanningspieken tijdens de terugslag en hoge stromen op het einde van het raster. Voor audiotoepassingen (push pull gebruik) mag deze limiet overschreden worden, voor single ended gebruik (in verplichte classe A) moet deze maximale dissipatie best aangehouden worden. De continu cathodestroom bedraagt 60mA, 200mA piekstroom (bijvoorbeeld bij muziekpieken). Als je de parameters goed instelt kan je een versterker voor een vermogen van 15W bouwen zonder dat de veilige werkingparameters overschreden worden. Het is interessant om te vermelden dat men ook vaak triodes heeft gebruikt in de verticale afbuiging, hoewel deze buizen een veel sterkere stuurspanning nodig hebben. Uiteindelijk is men toch overgegaan op tetrodes. Soms wordt het keerrooster (beam deflection plates) aangerekend als electrode (6BW6), dan weer niet (6EM5), terwijl beide buizen stralenbundel terodes zijn.
PCL805Deze buis is de standaard buis die gebruikt werd voor de verticale deflectie in nagenoeg alle zwart-wit televisies. De buis vertoont weinig gebreken en is de opvolger van de PCL85. De PCL805 is de verbeterde versie zodat die beter tegen de hoge spanningspieken kan.De afmetingen zijn vergelijkbaar met die van de EL84, maar omdat de PCL805 ook nog een triode aan boord heeft, is de maximale dissipatie beperkt tot 8W (je kan probleemloos de buis belasten tot 10W in ene push pull schakeling). De PCL805 heeft een extra triode met een gemiddelde versterking (µ = 60), je kan één triode gebruiken als voortrap en de andere als cathodyne fase omkeertrap. Er zijn voldoende schakelingen op deze site, ik heb zeker 10 verschillende versterkers gebouwd met deze buis: een eenvoudige versterker met cathodepolarisatie, een versterker met negatieve roostervoorspanning, verschillende outputtransformatoren,... Het is enkel als single ended versterker dat de buis niet zo goed presteert (maar toch beter dan met een PCL86 die speciaal voor audiotoepassingen ontworpen werd). In een single ended schakeling werd de buis belast tot meer dan 12W en dan werd de anode roodgloeiend. Je beperkt het vermogen in single ended best tot 9W omdat het vermogen constant wordt gedissipeerd.
Link naar lijst amerikaanse buizen |
Publicités - Reklame