Buizenversterkers
De eindtrap
PL508

Dit zijn de aanpassingen aan een versterker met EL508.
-

-

Op een vorige pagina toon ik mijn push pull versterker met EL508. Ik wou de versterker zo "koel" mogelijk laten werken, dus met een zeer lage anoderuststroom. 8mA per tétrode bleek goed haalbaar, maar toen ik de versterker op hoog vermogen liet werken verliep de instelling omdat de voedingsspanning niet stabiel genoeg was. Anderen mensen zouden daarom de versterker meer in classe A laten werken, maar dat was niet mijn idee.

Eerste systeem:
stabilisatie van de schermroosterspanning

De oplossing bleek eenvoudig: een extra buis (PCL805) die als stabilisator gebruikt wordt. Er is zelfs een extra: de schermroosterspanning stijgt wat als de voedingsspanning zakt zodat het maximaal vermogen gehaald wordt ongeacht de voedingsspanning. De hoogspanningstransfo wordt niet warm door de extra belasting, want de vermogenspieken duren minder dan 1% van de tijd.

De gestabiliseerde voeding voor de schermroosters staat ingesteld op 180V, de spanning stijgt naar 210V op maximaal vermogen. De spanningsstabilisator voor de schermroosterspanning staat hier in detail uitgelegd.

De gloeispanning komt van een 12V transfo, de eindtrappen staan per twee in serie (de spanning bleek 12.5V te zijn, dus 6.25V per buis). Voor de stabilisatorbuis werd een PCL805 gebruikt, die ook werkt met een spanning van 12.5V (de tetrode moet slechts een maximale stroom van 10mA leveren).

Er is geen stand-by schakelaar voorzien, maar die kan gemakkelijke voorzien worden: op de secundaire wikkeling van de hoogspanningstransfo een weerstand voorzien van 47 à 100kΩ 5W voorzien en op de secundaire wikkeling van de laagspanningstransfo een weerstand van 0.47Ω 5W voorzien. Beide weerstanden worden kortgesloten als het toestel naar normale werking gaat. De bluetooth module en de negatieve polarisatie krijgen altijd hun normale spanning.


Eerste systeem


Tweede systeem

Mijn complete versterker staat rechts. De versterker heeft enkel een bluetooth ingang met een hoogwaardige module (geen brol uit china). De module krijgt zijn voeding uit de 12V transfo (enkelzijdig gelijkgericht, maar de module geeft geen netbrom door).

De versterker levert hier een vermogen van meer dan 20W in een belasting van 5Ω (dat is meer dan het nominaal vermogen dat ik voorogen had). De hoogspanning van 320V is hier gezakt tot 280V. Om dit te compenseren is de schermroosterspanning gestegen van 135V naar 145V. In normaal gebruik wordt de voedingstransfo niet warm, omdat de maximale belasting normaal minder dan 1% van de tijd duurt

Ik werk graag met dergelijke buizen, omdat ze ontworpen zijn om een hoge stroom te kunnen leveren bij een lage anodespanning. De EL508/PL508 heeft daarbij het voordeel dat die zeer lineair werkt (voor de verticale afbuiging moet de eindtrap lineair werken).

Tweede systeem:
aanpassing van de stuurroosterspanning

Mijn tweede systeem heeft dezelfde voorversterker en vermogensgedeelte, het verschil schuilt in de manier van stabiliseren. Er is geen correctie van de g2-spanning (schermroosterspanning), maar een correctie van de g1-spanning (stuurrooster), gebaseerd op de schermroosterspanning.

Hoe ik een versterker ontwerp hangt vooral af van de beschikbare componenten, en in het bijzonder de voedingstransfo's. Mijn versterkers verschillen dus vooral wat betreft de voeding. Voor de eindtrappen en dergelijke heb ik ondertussen voldoende buizen (EL504, EL508, KT77, EL509,...) en bijhorende uitgangstransfo's. Het is de beschikbare transfo die het vermogen van de versterker bepaalt, en dus ook in zekere mate de te gebruiken buizen. Ik heb een aantal standaard voorversterkerprinten klaan staan die gebruikt kunnen worden met alle mogelijke versterkercombinaties.

De transfo voor de hoogspanning komt van een transistorversterker en is voorzien voor 65V en 100VA. De spanningsverdubbelaar lijkt ingewikkeld maar is eigenlijk zeer eenvoudig en levert alle nodige spanningen. De spanningen zijn zelfs meer stabiel dan bij de vorige versterker. De anodespanning (die bepalend is voor het vermogen dat de versterker kan leveren) is hoger, waardoor het vermogen van de versterker stijgt van 18 naar 20W.

De twee stabilisatiesystemen kunnen de netspanningsvariaties goed opvangen, maar ook de inwendige spanningsveranderingen. In een versterker die in classe AB werkt kan de anodestroom per buis variëren van 8 tot 200mA en dat heeft gevolgen voor de hoogspanning.

Na grondige luistertesten op hoog vermogen lijkt de eerste regeling beter te werken door de schermroosterspanning te verhogen en zodoende de eindtrappen meer ademruimte te geven.

Publicités - Reklame

-