SRPP versterker

De schakeling gebruikt een PCC88 als voortrap. Het is een SRPP schakeling die een lage uitgangsimpedantie heeft, nodig voor de toonregeling. De versterking van de buis gaat verloren in de toonregeling.

Het lijkt wel een versterker die samengesteld is uit verschillende deelschakelingen, dit is te zien aan de verschillende layout per deelschakeling. De koppelcondensator op de uitgang van de voortrap heeft een te lage waarde om de toonregeling aan te sturen, men moet een waarde kiezen die 10× hoger ligt (0.22µF).

De tweede buis is waarschijnlijk een EF86, te zien aan de weerstandswaarde van de gebruikte componenten. De tegenkoppeling komt op de cathode, het is de standaard tegenkoppeling. Men heeft hier een signaalamplitude op de ingang nodig van 1.1V om het maximaal vermogen te halen.

De eindtrap bestaat uit twee EL300 (of PL300) in een SEPP schakeling (single ended push pull). Het is de basisschakeling, zoals door Philips gepubliceerd in zijn folder van de EL86. De schakeling kan zeker gebruikt worden met een paar EL300 die een hoge stroom kunnen leveren met een relatief lage anodespanning (de spanning over de buis is ongeveer 160V).

De schakeling is voorzien voor een 800Ω luidspreker, maar men kan een sonorisatietransformator voor 100V sonorisatielijnen om de uitgangsimpedantie van de versterker aan te passen aan de impedantie van de moderne luidsprekers. Alle 100V transfo's met een vermogen tussen 5 en 10W kunnen gebruikt worden. Het is best een transfo van 10W te gebruiken (zodat die niet gesatureerd geraakt) en een wattage van 5W op de ingang van de transfo te gebruiken.

De stroom door de eindbuizen is wat minder dan 100mA, wat goed is voor een audiovermogen van 5Wrms (en tot meer dan 10W, maar dan met een vervorming van 30%, wat niet de bedoeling is).

De SEPP versterkers hebben doorgaans een hoge lineariteit en een zeer lage intermodulatievervorming zolang er geen clipping optreedt. De versterker is stabiel zonder extra maatregelen, zelfs met de sterke tegenkoppeling (versterking beperkt tot 100×), omdat er geen transformator die een faseverschuiving zou kunnen veroorzaken in de lus zit.

Men kan het vermogen van de versterker met 20% opvoeren (dus 6W in plaats van 5) door de spanningsval over de cathodeweerstanden te vermijden. Een mogelijk ontwerp staat op schakeling gebaseerd op het ontwerp van MBLE. De onderste tetrode krijgt een negatieve roostervoorspanning (bepaalt de ruststroom) en de uitgangspanning wordt bepaald door de instelling van de roosterspanning van de bovenste tetrode. Overigens is een stijging van het vermogen van 20% nauwelijks hoorbaar.

Push pull versterkers

Dit is een mogelijke push pull versterker die uitgerust is met een paar PL519 als eindtrap, de bespreking van de schakeling is via de link. Je kan dezelfde schakeling gebruiken met een paal EL300 voor een vermogen van 40W).

Je kan ook een getransistoriseerde voortrap gebruiken en je behoudt de goede audio-eigenschappen van de lampeneindtrap. Deze relatief eenvoudige versterker kan een vermogen leveren van 20W met een vervorming van 0.1%. De schakeling met EL504 wordt hier besproken. De versterker kan zeker een hoger vermogen leveren, maar dan is een zwaardere outputtransformator nodig (40W in plaats van 25W).

Deze versterker bestaat uit twee blokken, een voeding en een versterker, met elkaar verbonden met een meeraderige kabel. Wat belangrijk is, is dat de schermroosterspanning gestabiliseerd is, dit is de enige mogelijkheid om een zeer lage intermodulatievervorming te halen.

In de versterkerblok zijn er nog polyestercondensatoren gebruikt van 2.2µF op de 260V en 130V lijnen en 4.7µF op de 310V lijn, dit is niet aangegeven op de schakeling. Gebruik hier geen elko's.

Dit is een schakeling met de minder krachtige PL508, de versterker levert echter ook 20W, de geluidskwaliteit is zeer hoog zodat ik voor deze versterker outputtransformatoren uit de duurdere prijsklasse heb gebruikt. Het piekvermogen stijgt tot 40W bij een voedingspanning van 360V. Ook een versterker met EL300 buizen verdient een outputtransformator uit de hogere prijsklasse.

Dit is geen versterker die ik zelf ontworpen heb, maar een studio monitorversterker met EL5000. Dit is de speciale uitvoering van de EL500 met een langere levensduur van 10.000 werkuren.

Het gebruik van de ECL80 als voortrap is interessant, maar de schakeling moet aangepast worden omdat eindtransformatoren met een relatief lage impedantie en ultra lineair aansluiting moeilijk te vinden zijn (zie bespreking op de pagina).