Buizenversterkers
Strip van de PL508
PL508

De PL508 is een rastereindtrap die in kleurentelevisies gebruikt werd, toen er nog geen geschikte vermogentransistoren beschikbaar (betrouwbaar en goedkoop).
-

-

De PL508 is een beam tetrode (straalbundel tetrode) gebruikt als rastereindtrap in de eerste kleurentelevisies. De rastereindtrap van televisietoestellen werkt op een frekwentie van 50Hz en op die frekwentie gedraagt de spoel in het afbuigjuk zich als een weerstand. In tegenstelling met eindtrappen voor de lijnafbuiging moeten de eindtrappen voor de rasterafbuiging dus wel lineair werken (maar de eindtrappen voor de lijnafbuiging zijn ook lineair, er worden geen electronenbuizen ontworpen om niet lineair te werken).

Aan de buiskode weet je dat we te maken hebben met een 300mA seriekring voor de gloeidraad (typisch voor televisietoestellen), dat het een vermogen tetrode of pentode is en dat de buisvoet magnoval is.

Zowel eindtrappen voor de horizontale als voor de verticale afbuiging zijn in audioversterkers gebruikt geweest omdat ze goedkoper waren dan de echte audio buizen en vaak ook beter presteerden (hoger rendement).

Dit is de electrodenstructuur zonder da anode. Het hoger rendement wordt bereikt door de wikkelingen van het schermrooster in het verlengde van die van het stuurrooster te plaatsen. Dit maakt de fabricage meer complex (de positie van de roosters ten opzichte van elkaar moet perfect juist zijn), maar het voordeel is een hoger rendement, en dat is belangrijk voor buizen die met hoge stromen werken. Het is niet goed dat 30% van de stroom naar het schermrooster vloeit, want dit is een zuiver verlies.

Dit was een buis waarvan de emissie sterk teruggelopen was. Uiterlijk was er niets aan de buis te zien, behalve dat de cathode minder fel oplichtte. In sommige gevallen kan men de emissie weer op peil te brengen door de buis een paar uren op een hogere gloeispanning te laten werken. Dit leek hier ook te werken, maar toen ik opnieuw overging op een normale gloeispanning zakte de stroom weer. Waarschijnlijk was de buis niet meer perfect luchtdicht: de minimale hoeveelheid lucht koelde de cathode af. De getter was echter nog volledig glanzend en niet witachtig. De buis bleek ook sterker te ruisen dan normaal (zowel met een normale als een verhoogde gloeispanning).

Links zie je de draden van het stuur- en schermrooster: de draden liggen zo goed in elkaar's verlengde dat je niet kan zien dat je met twee wikkelingen te maken hebt. De wikkelingen van het schermrooster liggen in de schaduw van die van het stuurrooster, zodat het schermrooster maar weinig electronen kan opvangen (dit is vooral het geval als de buis in zijn lineair gebied werkt).

Rechts zicht op de anode. De verwijderde gloeidraad, cathode, roosters en concentratieplaat zitten in het midden van de ruimte. De electronenstroom komt op de linker- en rechterkant van de anode. Er is een kleine metalen uitsteeksel in het midden waar de electronen de anode raken. Dit fungeert als een soort golfbreker om de Barkhausen oscillaties tegen te gaan. De PL509 en PL519 (lijneindtrap KTV) hebben eveneens een dergelijke golfbreker, maar de PL504 (lijneindtrap z/w tv) heeft een ander system, een cavitrap. De golfbreker is minder efficient en de buis werkt minder lineair als de anodespanning onder die van het schermrooster komt, maar dit is enkel merkbaar bij maximale uitsturing van de buis.

En onderaan de pagina nog een volledig zicht op alle electrodes in de buis.

Het is een zeer eenvoudige buis in vergelijking met een combibuis zoals de PFL200 die ook aan een strip tease onderworpen is geweest.

Dit is één van de laatst ontworpen buizen in Europa en het is één van de betere. Ik gebruik die buis in al mijn versterkers voor een vermogen tot 20W per kanaal.

  • Gloeidraad 17V 300mA ("P"-buis)

  • Cathode met een wit laagje bariumoxide. Zoals bij alle buizen die een hoge stroom moeten kunnen leveren is de cathode breed uitgevoerd.

  • Stuurrooster en schermrooster met eenzelfde spoed.

  • Keerrooster hier uitgevoerd als een soort raam om de electronen te concentreren.

  • Anode met een zwart laagje om de warmte verspreiding beter te maken.

Publicités - Reklame

-