| We doen hier de analyse van een defecte EL504, een beam tetrode (stralenbundel tetrode). Het lijkt een zeer eenvoudige buis te zijn, en toch zijn de eigenschappen uitzonderlijk. |
-
Hier is de caracteristieke curve van de EL504 te zien. Het is een buis die erg lijkt op de PL508, die iets minder krachtig is, maar zeer vergelijkbare eigenschappen heeft. Op de eerste foto rechts zie je vooral de anode en de verbindingsdraad naar de anodepen bovenop de buis. Als je enkel kijkt naar de bovenkant van de afbeelding, lijkt het op een modern gebouw met een grote antenne op het dak.
De bovenkant van de lamp toont de verschillende elektroden. De kathode is erg groot om een grote stroom te kunnen leveren (tot 440mA bij horizontale afbuiging). Soms bereiken de kathodes van bepaalde lampen het einde van hun levensduur en zenden ze te weinig elektronen uit. Dit gebeurt vrijwel nooit bij lampen die voor de afbuiging gebruikt worden. Het eerste rooster is het stuurrooster en het tweede rooster het schermrooster. Er is geen keerrooster, maar een frame dat met de kathode verbonden is. De mica heeft twee uitsparingen om vonkvorming tussen de anode en de andere elektroden te voorkomen (de spanning op de anode kan oplopen tot 7000V).
De anode met zijn cavitrap voorkomt secundaire emissie. Dit ontwerp vermijdt de nadelen van de tetrode, maar heeft een bijkomend voordeel: Barkhausen-oscillaties worden beperkt. Indien aanwezig, verschijnen ze als dunne verticale lijnen op de beeldbuis. Rechts zijn de twee roosters nog steeds in elkaar verweven. Het is niet goed zichtbaar op de afbeelding, maar de twee roosters hebben dezelfde spoed en zijn zo uitgelijnd dat het schermrooster zich in de schaduw bevindt van het stuurrooster. Het stuurrooster vormt elektronenbundels en het schermrooster, dat op een positieve spanning wordt gehouden, bevindt zich in de schaduw en absorbeert zeer weinig elektronen. De identieke afstand is duidelijk zichtbaar in de onderstaande afbeelding.
Een ander, minder opvallend kenmerk is dat het stuurrooster en het schermrooster zich zeer dicht bij de kathode bevinden. De invloed van de roosters op de elektronenstroom is daardoor zeer groot, zelfs bij een relatief grote spoed (afstand tussen de wikkelingen). De losse spoed is noodzakelijk om veel elektronen te laten doorgaan. Het stuurrooster heeft twee kleine vinnen om warmte af te voeren. In de loop der jaren laten deeltjes van de kathode (bariumoxide) los en slaan neer op het stuurrooster. Bij oververhitting begint het rooster ook elektronen uit te zenden, waardoor de werking van de buis wordt verstoord (contaminatie van het stuurrooster). Het schermrooster kan niet op een hoog potentiaal worden gehouden (bij televisies is deze spanning normaal gesproken 170 V). De ultralineaire schakeling die in sommige versterkers wordt gebruikt, waarbij het schermrooster dezelfde voedingsspanning heeft als de anode, moet vermeden worden. Dit ontwerp, waarbij de twee roosters zich zeer dicht bij de kathode bevinden, zorgt voor een betere controle over de elektronenstroom en geeft de buis bovendien zeer goede eigenschappen als je een hifi-versterker wilt bouwen. Zie de afbeelding rechts.
Voorbij de knik is de curve nagenoeg lineair en de ruststroom kan beperkt worden tot 5mA in een push pull versterker.
De gloeidraad, de cathode, het stuurrooster, het schermrooster, het kader (beam forming plates) en de anode. De EL504 kan een vermogen van 16W dissiperen op de anode als de buis voor de horizontale afbuiging gebruikt wordt. In een audioversterker, waar de spanningspieken en stromen doorgaans veel lager zijn bedraagt de anodedissipatie 20W. |
Publicités - Reklame







