Buizenversterkers
De eindtrap
ECL83

De ECL83 is één van de buizen in de reeks ECL... De buis kwam op de markt in 1957, één jaar na de ECL82. Blijkbaar was het vermogen van de ECL82 te hoog...
-

-

De ECL83 kan een vermogen van 2.5W leveren met een vervorming van 10%. Dit is minder dan het vermogen van de ECL82 (3.4W), die een jaar eerder op de markt gebracht werd. Het is een zeldzame buis die in niet veel toestellen gebruikt werd, meestal de onderkant van de markt, daar waar een versterker met ECL82 nog te duur zou zijn geweest. Dergelijke toestellen worden niet bewaard.

Push pull guitaarversterker

De schakeling rechts komt uit een gitaarversterker (oefenversterker), waar een vermogen van 10W haalbaar is. Bij oefenversterkers gebruikt men doorgaans geen buizen die een hoog vermogen kunnen leveren, zodat de typische vervormingen reeds ontstaan bij een relatief laag vermogen. De schakeling is redelijk standaard, er zijn niet zoveel mogelijkheden.

We hebben een voortrap met de tegenkoppeling die op de cathode komt. We hebben hier een zeer sterke tegenkoppeling: dit heeft als gevolg dat de versterker redelijk lineair werkt, tot de limiet bereikt wordt. Bij een nog hoger vermogen probeert de tegenkoppeling de versterker sterker uit te sturen, waardoor de vervorming nog sterker wordt.

Tussen de voortrap en omkeertrap hebben we een filter om de bandbreedte aan de bovenkant te beperken en de versterker stabiel te houden ondanks de sterke tegenkoppeling.

De tweede triode is geschakeld als parafase om de omgekeerde fase te doen ontstaan (parafase van het subtype: anode follower). In de schakeling moeten de weerstanden van 270 en 240k omgewisseld worden (om de verzwakking die de tweede triode zou veroorzaken te compenseren).

De eindtrap is heel gewoon, auto bias met cathodeweerstand en schermroosterspanning op een lagere spanning.

We merken duidelijk dat we te maken hebben met een guitaarversterker door de koppelcondensatoren met een relatief lage waarde en door de parafase trap. De parafase trap wordt niet vaak gebruikt bij hifi versterkers omdat de trap extra vervormingen veroorzaakt. Door de koppelcondensatoren met lage waarde worden de lage tonen minder doorgelaten en heeft men meer vermogen over voor de midrange.

Aanpassing naar hifi versterker

De eenvoudige schakeling is ideaal als basis om een upgrade te doen. Om deze versterker om te bouwen naar een meer hifi versterker moeten de koppelcondensatoren in waarde verhoogd worden: 10 - 15nF aan de eerste triode en 100nF aan de pentode. De roosterlekweerstand heeft een relatief lage waarde die we kunnen verhogen naar 470kΩ..

Het is ook beter de parafase te vervangen door een cathodyne met cathode- en anodeweerstand van 100k. De cathodyne is de ideale oplossing voor kleine versterkers.

De sterke tegenkoppeling kan verminderd worden want die maakt de versterker niet noodzakelijk beter. De voortrap heeft een hoge versterking en de eindtrap een hoge gevoeligheid: misschien de outputtransformator vervangen door een transformator met UL aansluitingen? Men kan een transfo voor ELL80 of ECLL800 gebruiken. Maar beter is over te gaan op een versterker met ECL86: dit zijn buizen die een hoger vermogen kunnen leveren en die nog gemakkelijk te krijgen zijn.

Single ended versterker met UCL83

Door het gebruik van "U" buizen weten we dat we te maken hebben met een goedkoper ontwerp, doorgaans zonder voedingstransformator. Dit wordt bevestigd door de gelijkrichtdiode UY85, een enkelzijdige gelijkrichter. De hoogspanning en de gloeispanning wordt direct uit het net betrokken zonder transformator, desnoods met een paar weerstanden om de spanning voor de gloeidraden (100mA keten) te verlagen. Bij dergelijke toestellen staat het chassis op de netspanning.

De voortrap gebruikt een polarisatie door de hoogohmige roosterlekweerstand (de roosterspanning zet zich automatisch op ongeveer -1V). Er is een kleine condensator van 30pF de anode van de eindtrap naar zijn stuurrooster om de bandbreedte aan de bovenkant te beperken. Aan de onderkant wordt de bandbreedte beperkt door de kleine koppelcondensatoren. Er is geen tegenkoppeling en geen toonregeling.

Publicités - Reklame

-