Buizenversterkers
Strip van de PL36
PL36

De PL36 is een lijneindtrap gebruikt in televisies vanaf de jaren 1956 tot in de jaren 1962 met de komst van de PL500.
-

-

De PL36 is de opvolger van de PL81 die in de eerste televisies van na de tweede wereldoorlog gebruikt werd. De PL81 was ontworpen om gebruikt te worden als lijneindtrap in de eerste televsiies, maar werd ook gebruikt als push pull eindtrap in audio versterkers (de audiobuis die toen beschikbaar was, de EL41 had slechte eigenschappen indien in een push pull versterker gebruikt. De dissipatie van de buis was beperkt tot 7.5W (anode) en 4.5W (schermrooster) met een maximale anodestroom van 180mA (45mA bij gebruik als audioversterker). De buis werd in 1951 op de markt gebracht.

De PL36 werd gebruikt in televisies met een beelddiagonaal van 14 à 17 inch en een afbuighoek van 90°. De PL36 was moeilijk te gebruiken in audio versterkers (oscilleerneigingen) en werd enkel gebruikt in enkele circlotron versterkers. De weinige versterkers die de PL36 in een gewone balanseindtrap gebruikten hadden een boucherot filter op de anode (condensator en weerstand in serie tussen anode en massa) om oscilleerneigingen te onderdrukken.

De PL36 heeft een octal buisvoet, dit was gebruikelijk bij buizen die een hoger vermogen moesten leveren.

De PL38 is een voorloper van de PL36, maar die werd niet vaak gebruikt omdat het een normale pentode was, die niet geschikt was voor de hoge stromen die bij de magnetische afbuiging nodig zijn. De PL38 is eigenlijk ouder dan de PL81 en werd gebruikt in verschillende toepassingen waar een hoge spanning nodig was (buis op de markt gebracht in 1948).

De PL500 is de opvolger van de PL36, deze buis heeft een magnoval buisvoet (goedkoper te maken en met betere eigenschappen) en een cavitrap. In alle opzichten was de PL500 een verbetering van de PL36 (anodedissipatie van 16W in plaats van 11W en schermroosterdissipatie van 6W in plaats van 5W). Deze maximale dissipatie is van toepassing als de buis in een lijneindtrap gebruikt wordt, bij een gebruik in audiotoepassingen mag de dissipatie oplopen tot 22W of meer. De buis werd in enkele audioversterkers gebruikt, maar vooral ook als eindtrap in kleine zenders (tot 30MHz). De PL500 en PL504 werd in alle zwart-wit televisies gebruikt, wat aangeeft dat de buis optimaal was.

De PL36 in verbeterde uitvoering (met cavitrap) werd samen met de PL500 gefabriceerd om de vraag naar vervangbuizen te voldoen (zodat men de buisvoet in bestaande toestellen niet moest aanpassen). De nieuwe versie kon in de plaats van de oude versie gebruikt worden. Deze verbeterde versie is tegenwoordig zeer zeldzaam.

Afbeelding 1:
De micas hebben een uitsnede om overslag naar de anode te voorkomen. De maximale anodespanning bedraagt 7kV, dit is dezelfde spanning voor de drie buizen uit de reeks.

Afbeelding 2:
Zicht op de electrodes. De cathode is zeer breed om een voldoende emissie te hebben (de buis heeft een hoge perveance). Het is een beam tetrode (straalbundel tetrode) waarbij het keerrooster een plaat is om de electronenstroom te concentreren op het midden van de anode. Door de electronenstroom te concentreren ontstaat er een virtueel keerrooster.

Afbeelding 3:
Zoals bij de meeste beam tetrodes (en enkele pentodes) zit het schermrooster in het verlengde van het stuurrooster. In normale werking zitten de wikkelingen van het schermrooster dus in de schaduw van het stuurrooster en de positieve electrode vangt weinig electronen, wat bijdraagt tot het hoog rendement van de buis.

Afbeelding 4 (hieronder):
De anode heeft nog niet de typische cavitrap. De twee uitstekende plaatjes dienen om de barkhausen oscillaties te beperken. De plaatjes werken eigenlijk als een golfbreker.

Afbeelding 5:
De verschillende electrodes: cathode en stuurrooster, schermrooster, concentratieplaat en anode. De aansluiting van de anode zit bovenaan de buis om een werking op hoogspanning mogelijk te maken.

Afbeelding 6 en 7:
Het is duidelijk dat de buis goed gewerkt heeft: er is materiaal van de cathode op het schermrooster terecht gekomen (dit gebeurt met alle buizen die een hoge stroom moeten leveren) Het effekt is ook goed zichtbaar op de laatste afbeelding.

Het schermrooster daartegenover is geoxideerd omdat de buis geen vacuum meer had (het stuurrooster die een dunne gouden laag heeft oxideert doorgaans niet).

Op de laatste afbeelding ziet men goed de contaminatie van het rooster en hoe de wikkelingen aan de staven bevestigd worden.

Een eigen ontwerp van een circlotron versterker met PL36: deze buizen zijn enkel bruikbaar als emittervolger (de circlotron is een push pull emittervolger). Deze buizen werden gebruikt omdat de opdrachtgever een grote voorraad dergelijke buizen had.

Als de PL36/EL36/6CM5 in versterkers gebruikt werd, dan was het bijna uitsluitend in public address versterkers waar de geluidskwaliteit niet zo belangrijk was.

Publicités - Reklame

-