Buizenversterkers
Strip tease PL84
PL84

De PL84 is een speciale uitvoeding van de EL84. De buis is aangepast om te werken met een lagere spanning (srpp schakeling)
-

-

De PL84 ziet er uit als een EL84 of een EL86. De aansluitingen zijn ook identiek.

De PL84 werd ontworpen om gebruikt te worden in televisies ("P" = gloeivermogen door seriekring 300mA). De gloeispanning hangt af van de gewenste electronenstroom en bedraagt voor de PL84 15V (de gloeispanning gaat van 4V voor voorversterkerbuizen die een zeer lage anodestroom hebben (1mA) en kan oplopen tot 40V bij buizen die een hoge anodestroom (1A piek) moeten kunnen leveren zoals de PL519). Buizen die een hogere stroom moeten kunnen leveren hebben een bredere cathode, en er is ook meer vermogen om de cathode op te warmen.

De buis werd gebruikt in SRPP schakelingen als bovenste buis. Bij een series regulated push pull staan de twee buizen in serie op de voedingspanning en werken beide op een halve voedingsspanning (140V in plaats van 280V). De PL84 is electronisch niet vergelijkbaar met de EL84, wel met de EL86 (die ook specifiek ontwikkeld werd voor SRPP schakelingen).

De PL84/EL86 kunnen gebruikt worden in de plaats van de EL84 (rekening houdend met de gloeispanning) als de schermroosterspanning niet te hoog wordt (ongeveer 150V). De EL84 kan in de plaats van de EL86 gebruikt worden, maar zal niet goed presteren met een te lage schermroosterspanning.

De buis is een typische pentode met drie roosters. De buis is later ontwikkeld dan de EL84 en heeft enkele kenmerken gekregen die de buis een hoger rendement geven. In het bijzonder is de spoed van het schermrooster afgestemd op die van het stuurrooster (zoals in straalbundel tetrodes). De wikkelingen van het schermrooster zitten in het verlengde van die van het stuurrooster en vangen daardoor minder electronen op. Dit is positief, want de schermroosterstroom is verloren. Bij de originele EL84 gaat er tot 20% vermogen verloren in het schermrooster.

De steunen van het stuurroosters zijn in koper en hebben bovenaan twee kleine radioatoren om de warmte af te voeren. Het is belangrijk dat het rooster niet te warm wordt, want dan gaat die ook electronen uitzenden zoals de cathode.

De getter is bevestigd op de steun van het keerrooster (tijdens de normale werking speelt de getter geen rol meer).

De drie bevestigingsstaven van de roosters staan op gelijke afstand van elkaar, maar de roosters zelf zijn ovaal gewikkeld. Het stuurrooster komt daarbij zeer dicht bij de cathode om een sterke invloed te hebben (minder dan 1mm), meer uitleg op de pagina over de EL90.

De electronestroom komt vooral links en rechts op de anode terecht, daar waar de twee helften van de anode aan elkaar bevestigd zijn. Door de verdikking en extra koelplaat kan de warmte beter afgevoerd worden op die plaats.

Dit is de functie van de roosters:

  • Het keerrooster (het buitenste rooster) is zeer los gewikkeld en moet ervoor zorgen dat electronen die losgeslagen worden uit de anode (secundaire emissie) terug naar de anode keren.

  • Het schermrooster vormt een electrostatisch scherm en beperkt zo de invloed van de anode, waardoor de versterking van de buis toeneemt.

  • Het stuurrooster zit het dichtst bij de cathode en regelt de electronenstroom door de buis.

Het keerrooster heeft een losse spoed. Het keerrooster zit op een laag potentiaal (kathodespanning) en stuurt de trage electronen afkomstig van de anode (secundaire emissie) terug naar de anode. De meeste snellere electronen passeren wel door het rooster omdat ze versneld zijn geweest door het schermrooster (positieve spanning).



Hier is goed zichtbaar dat het stuurrooster en keerrooster eenzelfde spoed hebben. Dis is niet het geval met de originele EL84 die een schermrooster met een lossere spoed heeft.



De electrodes naast elkaar: gloeidraad, cathode, stuurrooster, schermrooster, keerrooster en anode. De cathode is breed om een hoge cathodestroom mogelijk te maken (een teken dat we te maken hebben met een EL86 of PL84 en geen EL84).

15CW5


De amerikaanse 15CW5 (afbeelding rechts) is vergelijkbaar met de PL84 (of EL86 met een andere gloeispanning). In tegenstelling met de europese buizen is dit een beam tetrode (straalbundel tetrode) zoals veel zogezegde amerikaanse "pentodes".

Andere amerikaanse buizen zoals de 6CA7 (amerikaans antwoord op de EL34) zijn ook straalbundel tetrodes terwijl het origineel een pentode is.

De 6CW5 is een buis die goed in de markt lag in de Verenigde Staten. Zoals de meeste beam tetrodes kon de buis redelijk goed werken met een lagere voedinsspanning (de buis is voorzien voor een maximale hoogspanning van 250V en een maximale werkspanning van 200V). In de VS bedraagt de netspanning 117V, en gelijkgericht geeft dit een spanning van ongeveer 150V. Veel radiotoestellen en kleine versterkers werden toen geleverd zonder nettransfo en moesten dus werken op de gelijkgerichte netspanning. Met een netspanning van 150V haal je ene vermogen van 4W, hetzelfde vermogen als met een EL84 die op 250V werkt (single ended versterker).

We zien de bevestiging van het stuurrooster en schermrooster, maar het keerrooster is een plaat om de electronenstraal te bundelen. Wat je van het stuurrooster ziet zijn de koelvinnen, want de steunen van het rooster zijn in koper. Dit is goed zichtbaar in de laatste afbeelding.

Publicités - Reklame

-