ECL86/PCL86 PCL805 links, ECL86 rechts ECL86 ECL86 PCL805 PCL805 ECL86

Beide buizen zijn beam tetrodes (straalbundel tetrodes) met een extra triode, maar daar stopt ook de gelijkenis.

Op de afbeelding hierboven zie je de electrodenstructuur van de PCL805 (links) en de PCL86 (rechts). De PCL805 heeft een bredere cathode om een hogere stroom te kunnen leveren. De PCL805 heeft een onvolledige anode en het keerrooster (beam forming plates) vormt ook de afscherming tussen beide systemen (tetrode en triode). De PCL86 heeft een complete anode die het keerrooster volledig omvat.

Op de tweede afbeelding rechts zie je de twee structuren. De PCL805 met zijn bredere cathode staat links.

Maar wat vooral opvalt is dat de PCL805 een schermrooster heeft met de wikkelingen die in het verlengde zitten van die van het stuurrooster zoals de meeste vermogenstetrodes. De PCL86 daartegenover heeft een lossere schermrooster wikkeling zoals de klassieke pentodes.

Concrete gevolgen

De verliesstroom (schermroosterstroom) is lager bij de PCL805, zeker als de buis niet volledig opengestuurd wordt en de wikkelingen van het schermrooster in de schaduw van die van het stuurrooster zitten.

De PCL86 heeft echter een hogere lineariteit op alle vermogens. Dit kan nog verbeterd worden door een ultra lineair schakeling die als bijkomend voordeel heeft dat de schermroosterstroom (die anders verloren zou gaan) toch benut wordt. In de praktijk luister ik toch liever naar een PCL805 die wat meer vermogensreserve heeft (meer punch bij moeilijke passages).

De PCL86 heeft een anode met de typische rondere vorm van de pentode. Eigenlijk is de PCL86 een pentode, maar met een keerrooster onder de vorm van concentratieplaten zoals een beam tetrode. Ik heb langdurend geluisterd naar de buis, en de klank komt het meest overeen met die van een echte pentode zoals de EL84 of EL34.

De PCL805 heeft een kleinere anodeplaat en hoewel beide buizen eenzelfde anodedissipatie van 9W hebben denk ik dat de anode van de PCL805 een hogere temperatuur bereikt. Bij vermogenstesten werd de anode zelfs rood, maar de buis kon deze hoge belasting verdragen. De buis met een roodgloeiende anode gebruiken is echter niet aangeraden (reden onderaan deze pagina).

Perveance

Perveance is een woord dat eigenlijk geen nederlandse vertaling heeft, maar google geeft mij als vertaling 'doorzettingsvermogen', wat wel de lading dekt: lijn- en rastereindtrappen zijn voorzien om een hoge stroom te kunnen leveren.

De perveance geeft de maximale stroom aan die een buis kan leveren bij een bepaalde spanning (met stuurroosterspanning op 0V). De meest eenvoudige manier om de perveance te verhogen is een grotere cathode te gebruiken en/of de anode dichter bij de cathode te plaatsen, wat men goed merkt met de rechthoekige anode van de PCL805..

De perveance kan berekend worden voor pentodes, tetrodes, triodes en zelfs diodes. Bepaalde hoogfrekwente voorversterker triodes hebben een hoge perveance om een betere signaal/ruisverhouding te hebben.

De waarde wordt uitgedrukt in mA/V (zoals de steilheid) maar de spanning V is hier de vaste anodespanning (statische waarde), terwijl bij de steilheid de spanning het verschil in stuurroosterspanning is (dynamische waarde).

De basisparameters van electronenbuizen worden hier in detail uitgelegd.

De foto's tot nu toen zijn genomen met een smartphone met macro functie. De volgende foto's zijn genomen met een spiegelreflex met een macro lens.

Wat beter zichtbaar is op de foto's met spiegelreflex is de ruwe struktuur van de baruimoxide coating op de cathode. Door de ionenbombardement ontstaat er een maanlandschap met craters. Uiteindelijk is de oppervlakte niet effen genoeg en voldoet de buis niet meer. Een ioenebombardement kan ontstaan als de buis op hoog vermogen werkt (met bijna roodgloeiende anode).

Wat men ook merkt is dat de stuurroosters een gele kleur hebben: de wikkelingen zijn bedekt met een fijn laagje goud om emissie door het warme rooster te vermijden. Beiden buizen hebben een stuurrooster met een gouden coating en koperen roosterstaven met koelplaatjes om de warmte beter af te voeren.