Buizenversterkers
Versterker met triodes
PD500 PD510

Triodes worden op deze site gerangschikt als "voorversterker", maar met een anodedissipatie van 30W is dit een buis die je beter zou classeren bij de buizen met een hoog vermogen. Alhoewel, ik denk niet dat je met die buis een versterker zou bouwen.
-

-

Bepaalde mensen zweren enkel bij triodes, en liefst dan nog direct verhitte triodes met een thorium gloeidraad die in radiozenders op de lange golf gebruikt werden. De PD500 en PD510 heeft weliswaar geen direct verhitte cathode, maar het is ten minste een triode. De "D" in de type-aanduiding geeft aan dat we te maken hebben met een vermogenstriode. En het vermogen dat de buis kan dissiperen is ook niet mis: 30W continu en 40W piekvermogen (waarbij de anode lichtjes begint te gloeien). Voorwaar, dit is een buis voor puristen!

Helaas! de buis kan maximaal 1.6mA leveren en dit bij een anodespanning van 25.000V. Waar werd zo'n vreemde buis dan wel gebruikt?

De buis werd in kleurentelevisies gebruikt om de hoogspanning van de beeldbuis te beperken tot een veilige waarde. Omdat de lijneindtrap zowel voor de horizontale afbuiging als voor de zeer hoge spanning van de beeldbuis diende kon men de hoogspanning niet regelen, want dan zou de beeldbreedte niet meer constant zijn als het beeld helderder of donkerder werd.

De hoogspanning werd daarom niet geregeld door de sturing van de horizontale afbuiging te veranderen, maar de spanning werd gestabiliseerd door een parallel geschakelde belasting die het vermogen verbruikte dat de beeldbuis niet opnam (een zogenaamde "shunt regelaar"). Als de beeldbuis een donker beeld moet weergeven, dan had de beeldbuis weinig stroom nodig en dreigde de hoogspanning te hoog te worden. Om dat te vermijden ging de regelbuis meer in geleiding. Als de televisie een paar minuten een donker beeld moest weergeven kon de anode donker rood worden.

Een klein deeltje van de hoogspanningsvoeding voor de beeldbuis in een Philips KTV. Er is een tweede PL509 en een tweede PY500 op de transfo aangesloten (beide buizen werken in parallel, niet in push pull). De diode voor het gelijkrichten van d ehoogspanning is de GY501 en de shunt stabilisator is een PD510.

De anode is ongeveer 2/3 van de buis en is zo ontworpen dat het de warmte gemakkelijk kan afvoeren door straling. Het triode-gedeelde is het onderste deel van de buis, we zien de gloeiende cathode die horizontaal geplaatst is. De electronen worden naar de bovenkant van de buis gestuurd.



Dit is een zicht waarbij we de anode zien (de cylinder die naar beneden wijst), maar ook de gloeiende cathode en op de uitvergroting het rooster. Er is een afscherming, de pot rond de onderkant van de anode met de opening aan de cathode en het rooster. De afscherming dient vooral om de X-stralen op te vangen, want bij zo'n hoge spanning genereert de buis nogal wat straling. Röntgen-apparatuur is in feite een diode voor een zeer hoge spanning. Als de electronen de anode raken ontstaat er röntgenstraling.

De afscherming is met de massa verbonden en heeft weinig invloed op de electronenstroom. De afscherming is geen schermrooster zoals bij tetrodes, maar eerder een beam plate zoals bij power tetrodes. Dat het geen normaal rooster is, is ook te zien aan het symbool van de buis.

De zwarte sporen op het glas worden veroorzaakt door de electronen die tegen het glas slaan. Je ziet dergelijke sporen vooral bij vermogensbuizen, de mate van verkleuring hangt immers af van het vermogen van de electronen die het glas raken (aantal electronen × snelheid).

Met een werkspanning van 25kV is dit eigenlijk geen radiobuis die je kan gebruiken in een audioversterker. Als de eindtrap uitgestuurd wordt kan je spanningspieken hebben van meer dan 40kV en dat is best gevaarlijk.

Je kan de buis ook niet als voorversterker gebruiken, want door de verplichte afstand tussen cathode en anode heeft de buis een zeer lage steilheid. De triode wordt volledig afgeknepen bij een roosterspanning van -11V (bij 10kV anodespanning), wat aangeeft dat de buis wel een redelijk goede spanningsversterking zou hebben.

Publicités - Reklame

-