Buizenversterkers
Voortrap en fase-omkeertrap
 

De fase-omkeertrap zorgt ervoor dat de twee signalen in tegenfase hebben om de eindtrappen aan te sturen (push pull configuratie). Gebruiken we een single ended eindtrap, dan is een fase-omkeertrap niet nodig.
-

-

We hadden het op een vorige pagina over de ingangstrap. Het signaal heeft nu een amplitude van ongeveer 10V effektief en dat is voldoende om de eintrap aan te sturen.

De fase-omkeertrap

De bedoeling is dat beide eindbuizen omgekeerd aangestuurd worden: de ene buis "duwt" terwijl de andere buis "trekt", vandaar dat deze eindtrappen "push-pull" genoemd worden.

Om de vervorming in de eindtrappen zo laag mogelijk te krijgen moeten beide spanningen gelijk zijn, zodat door de symmetrische constructie de vervorming onderdrukt wordt. Er zijn hier twee standaard-schakelingen.

Dit zijn de mogelijke schakelingen:

  • Concertina of cathodyne
    Deze eenvoudige omkeertrap voldoet uitstekend als men een kleine versterker bouwt met EL84 of PCL86.

  • Deze schakeling is niet geschikt om zwaardere buizen in classe AB2 te sturen. De concertinaschakeling kan echter gevolgd worden door een long tail schakeling, waarbij men de voordelen van beide schakelingen bekomt zonder de nadelen. Deze schakeling die drie triodes nodig heeft heet Williamsonschakeling en kan gebruikt worden om de zware jongens aan te sturen (PL519 en dergelijke). Deze lijneindtrapbuizen hebben een grote spanningszwaai nodig om volledig uitgestuurd te worden.

  • Long tail of Mullardschakeling
    Deze versterker gebruikt een dubbele triode en heeft als bijkomend voordeel dat het signaal nog wat versterkt kan worden. Deze schakeling kan gebruikt worden om EL34 buizen aan te sturen.

    De uitgangsimpedantie van bede uitgangen is identiek, maar de amplitude van het tegenfase signaal is wat zwakker, waardoor er extra maatregelen genomen moeten worden in hifi versterkers.

  • Parafase schakeling
    Deze schakeling wordt minder gebruikt bij hifi versterkers, maar je zal die vaak aantreffen in gitaarversterkers. Er is één enkele triode nodig.

Hifi of gitaarversterker?

Bij de keuze van een omkeertrap en het selecteren van de componenten moet men weten dat een aantal van die schakelingen gebouwd zijn voor gitaarversterkers, met andere instellingen. Bij een gitaarversterker is men op zoek naar de typische buizenklank, terwijl een hifiversterker zo natuurgetrouw moet klinken.

Bepaalde schakelingen die je in boeken of op het internet kan terugvinden zijn eigenlijk voorzien voor gitaarversterkers, maar dat wordt niet specifiek gemeld bij de schakeling. Alle schakelingen op deze pagina's zijn voorzien voor hifi-weergave.

De klank van een versterker wordt hoofdzakelijk bepaald door de eindtrap, en men kan bepaalde schakelingen terugvinden die niet geschikt zijn voor hifi-versterkers. Maar het is de wisselwerking tussen omkeertrap en eindtrap die ook de "sound" bepaalt.

Op een volgende pagina gaan we de eindtrappen bespreken. Hier zijn er enorm veel mogelijkheden.

Links to relevant pages - Liens vers d'autres pages au contenu similaire - Links naar gelijkaardige pagina's