Solid State:

A component that has been specifically designed to make a guitar amplifier sound bad. Compared to tubes, these devices can have a very long lifespan, which guarantees that your amplifier will retain its thin, lifeless, and buzzy sound for a long time to come.

In bepaalde gevallen worden buizenversterkers gebruikt, juist vanwege de vervormingen die een overstuurde versterker levert. We hebben het hier over bijvoorbeeld een gitaarversterker of een Hammond orgel. Een overstuurde transistorversterker klinkt gewoon afschuwelijk. Met een degelijke transistorversterker zou A Whiter Shade of Pale niet mooi klinken. Het zijn de harmonische vervormingen die de typische klank produceren.

Nu is het wel zo dan men de effekten van een buizenversterker kan nabootsen met een DSP schakeling (digital signal processing). De signaalpieken worden mooi afgerond om volop harmonische vervormingen te produceren (men kan het zelf instellen: wil je een KT88-sound of een EL34 sound?)

Maar voor moderne versterkers,... Tja de "warme" klank van de buizenversterker? Bedoelt men daarbij de beperkte bandbreedte van een AM radio in de jaren 50 en 60? De "warmte" die de electronen gekregen hebben bij het verlaten van de direct verhitte cathode van een Western Electric 300? De warmte van de voorversterkerbuis die een vermogen van 100mW levert voor een verbruik van meer dan 2 watt?

Het is wel zo dat een buizenversterker doorgaans een veel hoger dynamisch vermogen heeft dan een transistorversterker. De buizenversterker kan een "ietsje meer" geven dan een transistorversterker, zonder dat er een afgrijselijke clipping ontstaat.

Buizen hebben een breder werkingsgebied dan transistoren, en de parameters blijven redelijk constant tijdens de werking want ze worden bepaald door de fysische afmetingen van de verschillende electrodes. De eigenschappen van de transistor veranderen scherp met de temperatuur en de aangelegde spanning. Het veilige werkingsgebied van een transistor (SOA: safe operation area) is beperkt en de kortstondige incursie buiten de veilige grenzen veroorzaakt promt een transistordefect. Men moet maatregelen nemen om de transistor correct te laten werken in alle mogelijke omstandigheden.

Transistorversterkers hebben een statische tegenkoppeling nodig om de versterker te stabiliseren (om temperatuurdrift tegen te gaan), maar hebben ook een dynamische tegenkoppeling nodig, de enige manier om de versterker lineair te laten werken. Een goede buizenversterker kan werken zonder tegenkoppeling.

Is het niet gewoon heimwee naar een betere tijd, ver van de woke, de politiek correcte uitspraken, de groene politiekers en de cancel kultuur. Toen een langspeelplaat nog fotoplaat heette en niet "vinyl".

Waarom ik voor buizenversterkers gekozen heb?

Dat is de reden waarom ik mijn ontwerpen vooral realiseer met PL504 buizen (ik heb een hele assortiment EL504 buizen gekocht). Dit terwijl het oorspronkelijk geen buizen waren voor audio-weergave (maar ze klinken wel onwaarschrikkelijk goed als je een goed ontwerp hebt). De EL508 klinken nog beter, maar met een lager vermogen van 20W. De PL504 buizen werden als lijneindtrap gebruikt in zwart-wit televisies. In de tijd heb ik honderden televisies hersteld (en de PL504 gingen nooit defect). Daarom dat ik die buizen zo koester.

Praktisch

De buizenversterkers die je kan kopen zijn soms van zeer slechte kwaliteit, gemaakt in kleine chinese fabrieken, de schakelingen zitten vol ontwerpfouten (voorbeeld van een chinese versterker). Een mooie behuizing met houten afwerking, maar de klank is alles behalve. Een LM386 geeft een veel betere klank!

Bouwpakketten zijn in het algemeen beter, maar een zeker inzicht in de electronica is aangeraden, je moet deftig kunnen solderen, bepaalde fouten vermijden (massa's verkeerd verbinden, weten hoe de draden moeten lopen),...

Om je op de weg te helpen heb ik twee pagina's van de site uitgekozen:

SRPP schakelingen

Dit zijn relatief eenvoudige schakelingen die zeer goed klinken en geen dure balanstransformator nodig hebben. Het vermogen is wel beperkt, ongeveer 4 à 5W. Dit is ideaal als je wilt weten of een buizenversterker iets voor jou is.

Hybride schakeling

Een hybrideschakeling koppelt de voordelen van de transistoren in de voortrap met die van de buizen in de eindtrap. Dit is een versterker die zeer goed klinkt en een voldoende vermogen voor een grote living kan leveren.