Een tweede programma
SUBSIDIARY COMMUNICATIONS AUTHORIZATIONr
SCA

Vanaf het begin van de radio heeft men in de Verenigde Staten geprobeert een tweede programma door te sturen op dezelfde frekwentie. Daardoor konden de programmamakers meer verdienen (meer reklame-inkomsten) terwijl ze maar één licentie moesten betalen (één zendfrekwentie).
-

-

Index frekwentiemodulatie
Een programma dat uitgezonden wordt over de FM band heeft een bandbreedte van 15kHz. Een zender die in mono zou werken heeft een audio bandbreedte van 18kHz (maar deze mogelijkheid wordt niet vaak gebruikt).

De zenders staan op een afstand van 200kHz of meer, en de bandbreedte van een zender is beperkt tot 150kHz om storing door de naburige kanalen te vermijden. Toch blijft er ruimte over in het kanaal die aan een zender toegewezen wordt.

Lees ook de pagina die handelt over FM stereo voor meer informatie. Een korte samenvatting wordt hier gegeven. Een FM stereo zender gebruikt een piloottoon op 19kHz. De stereo-informatie (in feite het verschil tussen L en R) wordt uitgezonden met een onderdrukte draaggolf op 38kHz. Deze draaggolf wordt gereconstrueerd op basis van de piloottoon. De bandbreedte van de stereo-informatie gaat van 23 tot 53 kHz, zodat er ongeveer 40kHz overblijft voor andere toepassingen.

Eén van de meest bekende extra diensten is het RDS signaal die een signaal rond 57kHz gebruikt (hier ook met onderdrukte draaggolf).

Een systeem dat in de Verenigde Staten (en in mindere mate in Canada) gebruikt wordt is SCA of Subsidiary Communications Authorization. In Canada gebruikt men een andere benaming, Subsidiary Communications Multiplex Operation (SCMO).

Een tweede radio-programma wordt doorgestuurd op een frekwentie van 67kHz met smalband FM modulatie. De audio bandbreedte wordt beperkt tot ongeveer 6kHz en de dynamiek is ook beperkt. Dit is blijkbaar geen bezwaar voor de beoogde toepassing, namelijk achtergrondmuzak in handelszaken. Hier is stereo-informatie niet nodig (en zelfs storend). De dynamiek moet beperkt worden zodat er geen al te luide en zachte passages zijn. Voor de komst van de radio met zijn tweede programma werd hiervoor telefoonnlijen gebruikt: een hoge gheluidskwaliteit was dus duidelijk niet nodig.

De frekwentie van 92kHz wordt ook gebruikt (samen of ter vervanging van het programma op 67kHz). Deze frekwentie is zeer gestoord in normale toepassingen en werd daarom eerder gebruikt voor het overdragen van berichten van de studio naar de zendmasten. Enkel het technisch personeel met de juiste ontvanger was in staat de berichten te ontvangen.

Het tweede programma is eigenlijk ontstaan voor de komst van de stereo-uitzendingen, en de stereo norm werd zo gekozen dat er zo weinig mogelijk storing tussen de twee programma's zou zijn. Het oorspronkelijk doel van een tweede radio-programma is een andere bron van inskomsten te bekomen, terwijl de uitbater maar één enkele licentie moest betalen (hij gebruikt maar één frekwentie en zender). In het begin was het tweede programma voorbehouden aan betalende abonees en was het verboden de SCA te decoderen. Gebruikers konden een aparte decoder huren (een beetje zoals de Filmnet decoders van een paar jaren geleden).

SCA veroorzaakt storingen op het primair programma. vaak is er extra ruis op de stereo-informatie. De audio filters moeten veel scherper ingesteld worden en vaak beperkt men verder de bandbreedte van de hoogste frekwenties door bepaalde trucs te gebruiken zoals "High Blend", het onderdrukken van de stereo-informatie in de hoogste frekwenties (daar waar de storingen het meest hoorbaar zijn, en de stereo-informatie eerder beperkt is).

Het tweede programma dat op laag vermogen gemoduleerd wordt, kan enkel gedetecteerd worden als het antennesignaal voldoende sterk is. Een dakantenne is meestal nodig, maar dit blijkt geen probleem voor de toepassingen waar SCA voor gebruikt wordt.

Het detecteren van het tweede programma is redelijk eenvoudig. Het FM MPX signaal wordt afgetapt juist voor de stereo-decoder en naar een tweede radio-ontvanger gestuurd. Dit is een gewone FM ontvanger die enkel één frekwentie kan ontvangen, namelijk 67kHz. Een andere mogelijkheid is het tweede programma te decoderen met een PLL lus. Het signaal is sterk gestoord, waardoor ofwel een goede ontvanger nodig is, ofwel een PLL decoder. Na de decoder moet het signaal heel sterk gefilterd worden. Het uitgangssignaal van een radio kan niet gebruikt worden (cinch uitgang), want alles boven de 15kHz wordt in het toestel gefilterd.

Publicités - Reklame

-