|
Na de tweede wereldoorlog mag Duitsland geen nationale zenders meer installeren. De beschikbare frekwenties op de middengolf zijn trouwens bijna allemaal ingenomen door de amerikaanse troepenzenders (AFN: American Forces Network, RIAS: Rundfunk im amerikanischen Sektor,...).
| Index amplitude modulatie
|
|---|
Maar de duitsers maken van de noodzaak een deugd en stappen over op FM voor de lokale duitse zenders. De FM band heeft dan ook een tweede afkorting, UKW: Ultrakurzwelle. In de grensstreek van Nederland en België, waar deze zenders te ontvangen zijn, is er een sterke vraag naar FM ontvangers. Andere landen zoals het centralistische Frankrijk blijft heel lang enkel AM zenders gebruiken, die een groter bereik hebben. Ze gebruiken daarbij hoofdzakelijk de lange golf, waarmee men met één enkele zender een volledig lang kan bedekken.
- De eerste radiotoestellen met FM ontvangst en de eerste getransistoriseerde FM radio's
- In het begin kent de FM een trage opkomst, radiobouwers voorzien geen FM ontvangst of enkel een gebrekkige schakeling zodat er geen al te grote meerkost is. De goedkoopste toestellen kunnen de FM band niet ontvangen.
Het zal nog een tijdje duren (tot halverwege de jaren 1960) vooraleer men transistoren kan fabriceren die voldoende hoog in frekwentie kunnen gaan (100MHz)
- FM bij televisie
- Na verschillende testen kiest men bij de lancering van de televisie in Europa voor de modernere FM voor het geluid. Hier ook kiezen de fransen voor de achterhaalde AM bij hun televisienormen. FM maakt het interdraaggolfprincipe mogelijk bij televisies, zodat men een stabielere audio heeft, ook op de UHF band.
- FM decoders
- Terwijl men bij AM voldoende heeft aan een detectiediode, heeft men bij FM een meer complexe schakeling nodig. Sommige radiotoestellen met FM gebruikten echter ook een enkelvoudige detectiediode voor de FM band. Deze pagina bevat een lijst van de meest gebruikte FM decoders bij radio en televisie.
- Stereo op de FM band, of hoe men stereo aan een FM uitzending kan toevoegen
- Bij het opstellen van de norm heeft men ervoor gezorgd dat de stereo uitzendingen nog steeds ontvangen kunnen worden door mono radiotoestellen.
Bij de overgang naar stereo werden de nieuwe mono toestellen uitgerust met een connector om een stereodecoder in te bouwen. Zo kon de meerkost voor de klant vermeden worden, maar kon de module achteraf ingebouwd worden. Deze radio's waren toen gekoppeld aan een stereo platenspeler zodat men stereo kon proeven zonder extra decoder.
- SCA
- Dit is een extra radioprogramma dat uitgezonden wordt via eenzelfde FM-zender (kanaal). Dit werd gebruikt om mono-muzak te brengen in handelszaken. Enkel in de Verenigde Staten gebruikt. Een derde kanaal was zelfs mogelijk, maar die werd enkel voor spraak gebruikt.
- FM antenneversterker
- Bouw zelf een eigen antenneversterker in de vorm van een cascodeschakeling. Met de gebruikte transistoren (BF245C) kan de versterker ook gebruikt worden voor DAB en DVB-T.
|
|---|
Rechts: waterfall plot van het signaal op de uitgang van de FM demodulator. Een waterval plot toont horizontaal de verschillende frekwenties (en de amplitude van het signaal in een veranderlijke kleur) en vertikaal de tijd. Het volledig grafiek zakt naar beneden zoals een vertraagde waterval. We hebben achtereenvolgens...
- Audio links + rechts (mono). Het audio signaal is zeer zwak (en ook het stereo component is daardoor beperkt)
- De 19kHz piloottoon die nodig is om het stereo signaal te kunnen decoderen
- Rond 38kHz (tweemaal de piloot frekwentie) het stereo signaal (verschil tussen L en R)
- Rond 57kHz het RDS signaal, een digitaal signaal met een lage bandbreedte
- In de Verenigde Staten en in Canada hebben we het SCA signaal rond 67kHz (niet aanwezig in dit beeld). Dit is een tweede mono audio programma.
- In bepaalde europese landen hebben we het DARC signaal (Data radio channel) op viermaal de pilootfrekwentie.
Door de aanwezigheid van de pilootfrekwentie kunnen de verschillende signalen gemakkelijk uit elkaar gehaald worden door een synchrone demodulator.
Dan hebben we een tweede voorbeeld van een waterval met meer signaal op de hogere frekwenties. Deze sigalen storen de audiofrekwenties niet bij een goede ontvanger.
We zien eerst het mono signaal, de 19kHz piloottoon, het stereo signaal rond 38kHz dat meegaat met het mono signaal. We hebben dan het digitaal RDS signaal dat een laag debiet heeft en het DARC signaal (hoger debiet) dat meer breedbandig is.
DARC (data radio channel)
Het DARC signaal wordt gebruikt om bepaalde informaties door te sturen, in België werd daarvan gebruik gemaakt voor de aankondigingsborden voor het openbaar vervoer. Dit is een zeer praktisch systeem om simultaan gegevens door te sturen naar talrijke signalisatieborden zonder dat er een netwerkverbinding nodig is. Het systeem wordt tegenwoordig niet meer gebruikt in België, maar wordt nog steeds gebruikt in Duitsland. Er is een datasnelheid van 16kb/s mogelijk.
|
