Thuin

Er is een grote collectie lithografische stenen aanwezig in het huis van de drukkerij. Er is ook een offsetmachine aanwezig (zelfde basisprincipe) maar die wordt niet gedemonstreerd.

Lithografie (steendruk) is een relatief modern drukprocédé (1796) gebaseerd om de afstoting van water en vette inkt: daar waar de steen vochtig is komt er geen inkt.

Een lithografische steen : Saint Lambert, patroonheilige van Luik.

let op de details van de tekening, waardoor halftonen mogelijk zijn.

Men gebruikt een speciale soort harde kalksteen met een fijne struktuur. De steen wordt geslepen zodat men twee perfekt vlakke oppervlaktes bekomt. Dan wordt de steen zorgvuldig met water en zeep gewassen om alle vetsporen te verwijderen.

De figuur wordt op de steen getekend (links-rechts gekeerd) met een vette potlood of vette inkt. De tekening wordt in de steen gefixeerd door de steen te bedekken met een laag arabische gom gemengd met een zuur. Het zuur tast de steen lichtjes aan en zorgt dat de steen op die plaats het water zal opnemen. Er kan een licht relief ontstaan, maar dit speelt geen rol bij de afdruk.

Voor het drukken wordt de steen gereinigd en vochtig gemaakt. De plaatsen die geen tekening bevatten blijven vochtig. Nadien wordt er inkt op de plaat gestreken. Er blijft enkel inkt over op de plaatsen waar er nog vet van de tekening aanwezig is. De afdruk wordt dan overgebracht op het papier met een drukpers.

Wenst men een meerkleurendruk, dan moet de hele handeling herhaald worden voor de andere kleuren. Voor bepaalde kunstreproducties gebruikt men dezelfde steen, waarbij de vorige tekening gewist wordt. Men gebruikt dan de overgebleven sporen om de nieuwe kleur te tekenen. Men drukt de volledige oplage in één kleur (bijvoorbeeld 100 afdrukken) om dan over te gaan op de volgende kleur. Men is zeker dat er geen herdrukken gemaakt kunnen worden, daarom dat sommige van deze afdrukken een zeer hoge prijs bereiken op kunstveilingen.

Steendruk werd bijvoorbeeld gebruikt om atlaskaarten te maken. Niet verwonderlijk dat de eerste atlaskaarten zo duur waren... Men had een steen nodig per kleur en per kaart.

Met een lithografische steen kan men een honderdtal afdrukken maken, dan wordt de steen opnieuw gepolijst voor nieuwe afdrukken of gaat men de originele tekening overtekenen.

Bepaalde afdrukken die gerealiseerd en getekend werden door kunstenaars zoals Toulouse-Lautrec zijn tegenwoordig een fortuin waard.

Een lithografische steen om visitekaartjes, ontvangstbewijzen en dergelijke te drukken. Verschillende ontwerpen zijn mogelijk op één enkele steen.

Offset is gebaseerd op hetzelfde procédé en wordt gebruikt voor grote en kleine oplages. Bij offset wordt de inkt overgebracht met een offsetrol naar het papier, waardoor de offsetplaat langer bruikbaar blijft. Tegenwoordig gebruikt men droge offset, waarbij geen water meer nodig is. In plaats van een steen gebruikt men een aluminiumplaat de rond een drukcylinder gelegd wordt.

De offsetprinter in het museum is niet in werkende staat. Het lijkt wel of een ijzerhandelaar die van de ene dag op de andere kan meenemen (de printer staat reeds op een palet).

Publicités - Reklame

-