Computermuseum
Heinz Nixdorf informatietechnologie museum
Parderborn
Servers » TechTalk » Historisch perspectief » Musea » Heinz Nixdorf

Bezoek aan het Heinz Nixdorf informatietechnologie en compustermuseum in Paderbron (Duitsland)
-

-

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Het museum "Heinz Nixdorf MuseumsForum" is blijkbaar det grootste computermuseum in de wereld. Plannen voor het museum werden gemaakt rond de jaren 1990, het museum zou op de lokatie van de voormalige Heinz Nixdorf onderneming.

1
Een weefgetouw (Jacqard)

Het woord "sabotage" is hier voor het eerst gebruikt. De arbeiders vreesden voor hun werk en wierpen hun klompen (sabots) in de machines om het mechanisme te breken.

De bedoeling van Jacqard was echter nobel: hij wou kinderarbeid afschaffen. Maar door de mechanisatie van de weefgetouwen moesten de kinderen in andere werkplaatsen gaan, waar de werkomstandigheden nog slechter waren.

Nixforf was één van de grootste ondernemingen in de informatica sector in Duitsland. Het bedrijf maakte eerst computers die gelegen waren tussen de mainframes van IBM (die zo duur waren dat ze enkel verhuurd konden worden) en de mini computers. Het was een systeem dat middelgrote ondernemingen gemakkelijker konden kopen. Nixdorf maakte een hele gamma computers, van de kleine computers die men nu "personal computers" zou noemen tot de mainframes. De firma profiteerde maximaal van de lancering van het ISDN digitaal telefoonnetwerk en leverde de aangepaste telefooncentrales.

Een paar jaar na de dood van Hieinz Nixdorf in 1986 zit de ondernemin in slechte papieren. De onderneming heeft de sneltrein van de personal computer gemist. Daardoor verminderen de bestellingen voor grotere systemen en Nixdorf moet voor het eerst personeel afdanken. Nixdorf wordt opgekocht door Siemens, die toen ook een computerdivisie had. Siemens-Nixdorf wordt de grootste computerfabrikant van Europa. Een paar jaar later worden de informaticasystemen overgenomen door een investeringsmaatschappij en wordt het bedrijf Wincor Nixdorf. Uiteindelijk wordt de firma overgenomen door Diebold en wordt Diebold Nixdorf, gespecialiseerd in allerlei point-of-sales machines.

2
Linotype

De linotype was een belangrijke uitvinding, misschien zelfs meer dan de drukpers van Gutenberg. Met deze machine kon men direct tekstregels gieten vanaf een schrijfmachineklavier. Het werd mogelijk de kranten tijdens de nacht te drukken en na het drukken konden de loden vormen gesmolten worden en opnieuw gebruikt worden voor de volgende editie. Grote kranten konden zo meerdere edities per dag uitbrengen.

Het museum is gelegen op de terreinen van de universiteit van Paderborn, die gespecialiseerd is in de informatietechnologie. Het het museum keren we terug in de tijd, 5000 jaar terug, tot aan het begin van de verwerking van informatie.

Het museum bevat zowel originele stukken als functionele copies van apparaten die in andere musea tentoongesteld worden. Men ziet de evolutie van de eerste rekenmachines, de eerste schrijfmachines en de linotype.

In het museum zal men een werkende copie van de ponskaartmachine van Hollerih vinden (het origineel zit in het computermuseum in Namen). De machine werd gebruikt voor de census van de amerikaanse bevolking (tellen van de bevolking in alle staten van Amerika).

De Underwood schrijfmachine was de eerste moderne schrijfmachine, met tekst dat zichtbaar was, hoofdletters en kleine letters, tabulaties,...

NCR (National cash Register) was oorspronkelijk een fabrikant van kasregisters.

3 en 4
Oude en moderne telex

De telex is de meest moderne uitvoering van de telegram. Het gebruikt geen morse-tekens meer, maar een modulatie van de lijn. Het telexverkeer gebeurde op totaal gescheiden lijnen, maar het kiezen van de correspondent gebeurde met een kiesschijf zoals bij de telefoon. Het systeem werd op punt gesteld in Duitsland in 1933 en werkte met een snelheid van 50 baud (5 tekens per seconde).

Na de oorlog werd de telex door nagenoeg alle grote ondernemingen gebruikt, het was chic om een telexnummer op zijn briefpapier te kunnen vermelden, zoals men later een faxnummer of een email adres zou gebruiken. Een telexbericht had een juridische waarde want zowel de afzender als de ontvanger identificeren zich met elkaar door een kode die vastgelegd is in de machine zelf.

Om de kosten van de verbinding te beperken werd het bericht eerst op ponsband opgenomen om dan zo snel mogelijk doorgestuurd te worden. Aan ontvangerszijden werd het bericht opnieuw op ponsband opgenomen of direct uitgeprint indien de schrijfmachine voldoende snel was.

In het museum zal je ook een Enigma machine aantreffen naast andere machines om gekodeerde berichten door te sturen, zoals de duitse T42e die door de hoofdkwartieren gebruikt werd (de lompe machine was moeilijk verplaatsbaar).

Het museum bevat natuurlijk de eerste "computer" van Nixdorf, een electronische rekenmachine met buizen die sneller was dan de mechanische rekenmachines van toen. Er is een functionele copie van die computer gemaakt (zie verder).

5 en 6
Computer met ponskaarten (5) en programma (6)

Deze mechanische computers met relais lazen de ponskaarten en voerden berekeningen uit volgens het programma dat uit een plugboard bestond. De plugboard gaf aan wat er met de data op de kaart moest gebeuren naargelang kodes die op bepaalde posities geponsd waren.

Als het programma veranderd moet worden, dan wordt de plugboard vervangen door een andere plugboard. Als men na de facturatie de loonadministratie moest doen, dan werd de juiste plugboard in de machine gemonteerd en werd de kaartenbak geladen met de kaarten van het personeel. De plusgboard werd normaal nooit gewijzigd, behalve als er wetswijzigingen waren.

7 en 8
Zuse Z11 en Zuse Z23

De Zuse Z11 was een computer met relais, gebouwd in 1958. Een mechanische computer was trager dan een lampencomputer, maar was goedkoper en op de lange duur meer betrouwbaar (klokfrekwentie van 10 à 20Hz). Konrad Zuse was verplicht afgedankte relais uit telefooncentrales te gebruiken, want tijdens de tweede wereldoorlog waren de electronenbuizen voorbehouden voor het leger. Hij kom zo zijn computers optimaliseren, maar naderhand maakte hij ook computers met lampen en dan met transistoren.

Konrad Zuse was ook de grondlegger van de eerste hogere programeertaal, plankalkul, op het ogenblik dat andere computers nog in machinetaal geprogrameerd moesten worden (of door het leggen van talrijke verbindingen). De taal was niet gebonden aan een welbepaalde machine: het was de bedoeling dat de doelcomputer de kode zou interpreteren en omzetten in machinetaal, die dan uitgevoerd kon worden op de betreffende machine. Dit was toen een zeer vooruitstrevende idee.

Door de oorlog werden de uitvindingen van Konrad Zuse (die in nazi Duitsland leefde) over het hoofd gezien, terwijl zijn programeertaal nagenoeg alle eigenschappen van een moderne programeertaal bevatte: toewijzingen (de bekende "LET" in BASIC), het aanroepen van funkties, gestruktureerde data, tabellen, conditionele operaties, lussen,... Het opvragen van bepaalde variabelen startte automatisch de uitvoering van de betreffende funktie.

Zijn eerste computer, de Z1 las zijn programma vanaf geperforeerde 35mm film. Het was een volledig mechanische computer. De Z32 is één van de eerste computers die een drumgeheugen gebruikte. De cijfervoorstelling kan ofwel binair ofwel decimaal zijn. De computers van Zuse waren voornamelijk bedoelt voor onderzoekslaboratoria en ingenieursbureaus die complexe berekeningen moeten uitvoeren.

Je kan ook een computer vinden die gebruikt werd in de Gemini II missies gebruikt werd. De Mercury en Gemini missies lagen aan de basis van de eerste landing op de maan. Een betrouwbare vluchtcomputer was daarvoor nodig.

De PDP-8 was één van de betaalbare minicomputers, die zo gebruikt kon worden door de universiteiten. Veel mensen hebben leren programmeren op de PDP-8 (en de daarop volgende PDP-11).

IBM lanceert zijn Personal Computer in 1984. Het wordt bijna ogenblikkelijk een standaard voor de andere computerfabrikanten (PC compatibles). Tot nu toe was er geen standardisatie en software ontworpen voor één computer kon niet op een computer van een ander merk werken.

De Cray-2 was de snelste computer in 1985, met een uitvoeringssnelheid van 2 gigaflops, 2GB werkgeheugen en een kloksnelheid van 4.1ns (244MHz). Tegenwoordig heb je meer dan 2GB nodig om windows op te starten en de goedkoopste computer werkt met een kloksnelheid van meer dan 1GHz. Zelfs een smartphone heeft meer geheugen en meer rekenkracht. De Cray-II werd gebruikt voor berekeningen voor kerncentrales, voor wetenschappelijk onderzoek,... En waarvoor wordt de smartphone gebruikt? Om tiktokvideo's te bekijken en om fake news te lezen.

9
Steampunk Computer

De Steampunk computer is voor mij het leukste object in de tentoonstelling. Het bestaat uit de ingewanden van een "All American Five" lampenradio, een extra afgestemde kring, een wonderbaarlijke muis en een beeldscherm onder de vorm van een schilderij.

Het bewijs dat de duitsers (soms) zin voor humor hebben.

De bovenste verdieping is voorbehouden aan de kinderen, daarom lopen er zoveel kinderen in het museum. Het was beter geweest de kinderen in de kelder te laten spelen, dan storen ze niet de grote mensen.

Het vervolg van het bezoek van het Heinz Nixdorf museum.

Publicités - Reklame

-