Tentoonstelling "70 jaar televisie"
gerealiseerd door de VRT in het Flageygebouw
Techniek: omroep in kleur
Het eerste deel techniek staat hier. De eerste uitzendingen in kleur zijn voorzien in 1971, maar niet alle programma's worden in kleur uitgezonden.
De toestellen worden getransistoriseerd, de apparaten worden kleiner en je hebt geen zeecontainer meer nodig als je een videorecorder moet verplaatsen.
De U-matic in zijn high-band versie haalt de broadcastkwaliteit. Dit is een moderne recorder die cassettes en helican scan gebruikt in plaats van spoelen en transversale opnames. De helican scan zal de norm worden bij alle videorecorders. Van alles heb ik hersteld: U-matic, Betamax, VHS, video-8, DV,... Het principe van de opname bleef echter altijd identiek.
De opname is nog altijd lineair: het is niet mogelijk om snel achteruit te spoelen om een stukje opname beeld per beeld te herhalen. Hier kan de HS-100 van Ampex helpen: het is een videorecorder op harde schijf. Het is nog geen digitale opname, maar een FM opname zoals op videoband.
De recorder bestaat uit 2 plateau's die op iedere zijde opgenomen worden door 4 videokoppen in totaal. Het zijn nagenoeg dezelfde koppen van het quadruplex systeem zoals op de vorige pagina beschreven.
Het programma wordt continu opgenomen: ieder track komt overeen met een televisieraster. Tijdens de terugslag heeft het toestel 30ms om van spoor te veranderen. Er wordt een sprong van twee sporen gedaan, er blijft een ongebruikte spoor tussen de twee opgenomen sporen. De koppen nemen op van de buitenkant tot de binnenkant van de schijf en dan omgekeerd, gebruik makend van de sporen die niet beschreven werden bij de heengang.
Na 36 seconden hebben de koppen de volledige schijf beschreven en worden de oudste sporen overschreven. De toestellen voor de amerikaanse markt kunnen 30 seconden opnemen, in Europa kan men 36 seconden opnemen vanwege de beeldfrekwentie van 25Hz in plaats van 30Hz.
Als men een spannende fase in de voetbalmatch wilt herhalen, dan wordt de opname gestopt en worden de koppen verplaatst naar het interessante gedeelte. Men kan de opname beeld per beeld bekijken, traag vooruit en achteruit gaan.
Tijdens de weergave kan het toestel de live beelden niet meer opnemen. Nadat de weergave gedaan is wordt de opname opnieuw gestart vanaf de huidige positie van de koppen.
Rechts het bedieningspaneel van het toestel, waar men kon overschakelen van opname naar weergave, de gewenste track selecteren en het beeld naar de antenne sturen in plaats van de live beelden.
Eén van de 4 opnamekoppen. In tegenstelling met moderne harde schijven zweven de koppen niet op een luchtkussen (winchester technologie) maar blijven de koppen op de schijf. De koppen (en de schijf) verslijten daardoor en moeten regelmatig vervangen worden. De plateaus van de harde schijf worden terug naar de fabriek gestuurd om de magnetische laag te vervangen.
De verplaatsing van de koppen is traag: het duurt 4 seconden om de koppen van één kant naar de andere kant te verschuiven.
De sporen werden hier "ontwikkeld" door fijn ijzerpoeder die op de magnetische plaatsen achterbleef. De opname wordt tijdens de rasterterugslag onderbroken en de koppen verschuiven twee sporen.
Verschillende kleurcamera's, die alsmaar meer "draagbaar" worden, zo ver zelfs dat de laatste toestellen een ingebouwde recorder hebben. Er is geen aparte videorecorder meer nodig.
De eerste camera's hebben 3 monochrome opnamebuizen uitgerust met kleurfilters. De opnamebuis met het rode filter steekt uit aan de bovenkant van het toestel en de opnamebuis voor blauw steekt van onder uit. De opnamebuis met de groene filter staat in het verlengde van de optiek. Bepaalde camera's hadden een monochrome opnamebuis (zonder kleurfilter) om direct een component signaal Y, B-Y en R-Y te leveren. Een gedementeerde kleurencamera met drie opnamebuizen staat hier.
Een mengtafel om verschillende overvloeingen mogelijk te maken. Hier kan men veel meer doen dan gewoon abrupt overgaan van de ene camerabeeld naar de andere (of een fade-in / fade-out doen bij de betere mixertafels).
Een tekentoestel om digitale effekten te realiseren. De mogelijkheden zijn uitgebreid (naargelang de printen die men gekocht heeft) en men kan zelfs korte animatiefilmpjes maken.
Het is belangrijk te weten dat alle toestellen die mogelijks beeld naar de antenne kunnen sturen gesynchroniseerd worden door één enkele generator zodat er geen beeldsprong kan optreden als men overgaat van een presentator in de studio naar een opgenomen reportage.
De tentoonstelling werd tot stand gebracht door de VRT, het is dan ook normaal dat er enkele specifieke programma's van de VRT getoond worden.
|