Xi Nie... Dergelijke elko's werden vaak gebruikt in de jaren 1960. Ze waren zeer geliefd door de fabrikanten, want het bleek dat ze niet erg lang meegingen. De dynamo: ⊙ ⊕: bekrachtiging Bb: koolborstels rustend op de rotor C1 c1 en C2 c2: commutatiepolen Kk: compensatiewikkelingen Musistors

Deze gelijkrichters gingen vaak defekt, maar de fout was snel gevonden omdat de diodes ferm begonnen te stinken.

Herstellen...

• Inleiding tot de electronika
  Enkele onderwerpen die geen andere plaats gevonden hebben: loodloze soldeer, elko's, selenium gelijkrichters, de eerste puntcontact diodes en de eerste germanium transistoren...

• Techniek vroeger en nu
  Mijn ouders hadden een oude zwart-wit televisie uit de jaren '50 toen iedereen al bezig was over te schakelen op kleurentelevisie. Wij waren ook de enigen in de ganse buurt die nog op de 110V aangesloten waren (6 ampère, dus in totaal 660W). Op het laatste waren wij de enige gebruikers van het 110V-netwerk van Brussel.

• Herstellen op component niveau
  Het is niet omdat de defekte componenten gemakkelijk gelocaliseerd kunnen worden, dat de herstelling ook op component niveau kan gebeuren.

• De DSKY van de videocamera
  Het leven van de technieker verschilt niet echt van die van een astronaut. Hier ook moet men met computers communiceren via een ouderwets protocol dat door niemand nog begrepen wordt.

• Een hoogspanningsvoeding
  Welk toestel haalt de electronicus als eerste in huis? Een gestabiliseerde voeding, natuurlijk. Maar in de jaren 1950 gebeurde alles met hoogspanning, en deze Philips labovoeding levert een spanning tot 330V.

• Open Bedrijvendag bij Verfaillie Bauwens
  Bij een open bedrijvendag kunnen de mensen een bedrijf bezoeken en het productieproces meemaken.

Kan je je inbeelden dat we nu te maken hebben met een generatie die de compact cassette, de videorecorder en de compact disc niet gekend hebben, terwijl dit toestellen zijn die aanwezig waren in ieder huis in de jaren 1990... Als je dat weet, dan pas voel je je oud!

Vroeger keek je niet naar televisie, maar naar "lineaire televisie", om goed het verschil te maken met de huidige manier van televisiekijken.

Geluid
De radio vanaf het begin tot het bittere einde (DAB), met stereo op de middengolf, een tweede radioprogramma op dezelfde golflengte,... Maar ook de draadrecorder, de cassetterecorder, de CD,... komen aan bod.

Beeld
Televisie, videorecorder, camcorder,...

• Transistoren
  De eerste diodes en transistoren

• Telefonie (indexpagina)
  De geschiedenis van de klassieke telefoontoestellen.

• De klassieke analoge oscilloscoop
  We beginnen met de geschiedenis van de oscilloscoop en behandelen dan de traditionele oscilloscoop met beeldbuis.

• Een uurteller gebaseerd op schekundige reakties
  Je zal die teller aantreffen in hoogwaardige apparaten zodat de onderhoudstechnieker kan weten welke componenten aan vervanging toe zijn.

• Geschiedenis van de lichtbronnen
  Nu dat de klassieke gloeilampen niet meer verkocht mogen worden, is het interessant een geschiedenis van de lichtbronnen op te nemen.

• MBLE
  Een onderneming die zich bezighield met alle facetten van de wetenschappen: van electronische componenten tot kernonderzoek. Het bedrijf werd door Philips opgekocht (voor de talrijke patenten) en dan verdween de naam MBLE. Als er maar één reden is on nederlanders te haten...

• Philips
  Philips was zowel een fabrikant van electro-apparatuur (radios en televisies) als van componenten (buizen, afstemeenheden, modules, enz) en kon dus zijn produktie via twee verschillende kanalen aan de man brengen.

• Bij cinemazalen en produktiemaatschappijen had men veel geld gestoken in breedbeeld (om de concurrentie met de televisie te kunnen aangaan), maar dan heeft men gemerkt dat er bij breedbeeld ook "breed" geluid hoort. Maar stereo is complexer dan dat het lijkt, en eerst werd er gewerkt met een alternatief systeem, Perspecta Stereophonic Sound.

• Nomenclatuur van de electronica buizen (indexpagina)
  De europese radio- en televisiebuizen gebruiken een zeer doordachte indeling (wat niet gezegd kan worden van amerikaanse buizen!). Leer er meer over op deze pagina!

• Electronica in de oorlogsjaren (indexpagina)
  Er is heelwat uitgevonden tijdens de tweede wereldoorlog: de verschillende soorten radarsystemen, de radio-geleide bommen, de eerste raketten, draadloze communicatiesystemen, radio-bakens om de bommenwerpers naar hun doel te leiden,...

• Musea over wetenschappen en technologie (indexpagina)
  Musea over de wetenschappen: electriciteit, electronoica, industrie, computers. Ook boeken en documenten staan hier vermeld.

• Geschiedenis van de fotografie (indexpagina)
  De verschillende soorten film (formaten en procédés), de chemische ontwikkeling van de belichte film, instant-fotografie, inscannen van negatieven, enz.

• De dynamo (indexpagina)
  Alles wat je had moeten weten over de dynamo: de verschillende bekrachtigingswijzen: serie, shunt, compound, hypercompound, met gescheiden bekrachtinging,... De dynamo als vermogensversterker: amplidyne, metadyne, rotatrol, regulex,... de stuurschakelingen zoals de Ward Leonard, enz.

Als indicator had je toen een kleine gloeilampjes (voor laagspanning) en neonlampjes (voor hoogspanning).

De neon lampjes gaven niet veel licht, maar gloeilampjes op 220V gingen niet lang mee vanwege de zeer dunne gloeidraad.

Er bestonden ook "neon"-lampjes in een andere kleur dan oranje. Het gas was dan kwik onder lage druk. De binnenkant van het ballon was bedekt met een fluorescerende stof zoals in de TL buizen (om het ultraviolet licht om te zetten in een zichtbare kleur).

Eind jaren 1950 kwamen de eerste transistoren op de markt voor de particuilieren. Ze waren veel duurder dan de toen beschikbare buizen.

Amroh produceerde een reeks transistoren die goedkoper waren dan de transistoren van de grote merken (de bekende OC44, OC45, OC70, OC72, ...), maar ze waren nog bijzonder duur (57 of 68 frank). Toen ik klein was kostte een stuk spiering (toen het goedkooste stuk varkensvlees) 20 frank, cotelet kochten we nooit en steak dat was ongeziene grote luxe.

De "goedkopere" transistoren van Amroh werden verkocht als "musistors" maar de eigenschappen ervan waren niet echt goed: een maximale spanning van 15V, een maximale stroom van 10mA en een maximale dissipatie van 50mW. Deze lage waarden doen vermoeden dat het nog steeds puntcontact transistoren waren en geen junctie-transistoren. Deze transistoren konden ook niet gebruikt worden in radio-ontvangers.

Om het "luxe" karakter van de transistoren te beklemtonen werden ze in een doosje verkocht. Het doosje zelf betaalde je één gulden (vermoedelijk dat de belgische doosjes gratis waren).

Wij konden experimenteren met electronika bouwdozen en een AM radio bouwen, een looplicht maken, zelfs een dimmer maken. Mijn ouders hadden geen geld genoeg om zulke bouwdozen te kopen, maar mijn vader bracht regelmatig afbraakmateriaal mee van zijn werk: kleine motoren, transfo's, kabels, schakelaars en hij maakte zo bouwdozen voor mij (Foto augustus 1970 in Brussel)

Bestaat er nog een modern equivalent van de bouwdoos? Het is tegenwoordig zinloos om nog een AM radio te willen bouwen, er zijn gewoon geen zenders meer op de middengolf. Velleman maakt nog enkele kits.

Maar een alternatief op de bouwdoos is eigenlijk een arduino micocontroller, waarmee je verschillende electronica projecten kan realiseren. Een voorbeeld is een klok met nixie aanduiders, maar dezelfde processor kan voor verschillende toepassingen gebruikt worden, bijvoorbeeld als slimme thermostaat, als automatische lichtschakelaar voor gans het huis met automatische inschakeling van de verlichting 's avonds om inbrekers weg te jagen, enz.